De Vriendt, Sam

Persoon
Nico Wouters (1998)
Volledige voornaam
Samuel Marie Jean Albert
Alternatieve naam
Devriendt
Geboorte
Schaarbeek, 14 november 1884
Overlijden
Brecht, 26 juli 1974
Leestijd: 3 minuten

Specialiseerde zich als schilder in religieuze en historische taferelen (vooral geïnspireerd op zijn frontervaringen tijdens de Eerste Wereldoorlog) en in kinderportretten.

Zijn Vlaamsgezindheid werd De Vriendt van huis uit meegegeven. In 1912 werd hij lid van de Groeningerwacht Groeningerwachten
De Groeningerwacht was een Vlaamsgezinde jongemannenvereniging, opgericht op 11 juli 1909 en ontbonden bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. De organisatie stapte mee in het activisme... Lees meer
te Antwerpen en voor de Eerste Wereldoorlog was hij ook actief binnen de Frans-Vlaamse vereniging Pro Westlandia Pro Westlandia
Lees meer
.

In augustus 1914 meldde De Vriendt zich als vrijwilliger en samen met zijn jeugdvriend Joe English English, Joe
Joe English (1882-1918) was een Brugse kunstschilder, die zijn grote faam binnen de Vlaamse beweging vooral ontleende aan zijn tekenwerk als frontkunstenaar. Lees meer
raakte hij betrokken bij de Frontbeweging Frontbeweging
Aan het IJzerfront manifesteerde zich tijdens de Eerste Wereldoorlog flamingantisch verzet tegen de taaltoestanden in het leger. Naarmate het zich meer en meer organiseerde en groeide, vo... Lees meer
. De Vriendt en English behoorden samen met Juliaan Platteau Platteau, Juliaan
Juliaan Platteau (1894-1964) was actief als acteur. Als oud-strijder richtte hij na WOI het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders op. Ook was hij lid van het IJzerbedevaartcomité. Na WOII st... Lees meer
ook tot de kring rond Maria Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer
. Een bekende tekening van De Vriendt uit die periode is De doden bidden voor Vlaanderen, wat een reactie was op het verbod van publicatie van Gebed voor Vlaanderen van Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
.

In 1919 werd De Vriendt tekenleraar aan de Sint-Lutgardisschool Lutgardis
Lutgardis (1182-1246) was een Diets sprekende benedictines en mystica. Ze werd in Vlaamsgezinde middens vereerd als de patrones van het Vlaamse volk en van de Vlaamse beweging. Lees meer
en het Sint-Henricusinstituut te Antwerpen, waarna hij in 1927 naar Brugge verhuisde om er directeur van de stedelijke academie te worden. Hij was voorzitter van de Brugse afdeling van het Verbond der Vlaamse Oud-strijders Verbond VOS
Het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS), opgericht in 1919, was een flamingantische vereniging voor oud-strijders van de Eerste Wereldoorlog, die in de loop van het interbellum tot ee... Lees meer
(VOS) en organiseerde de eerste IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer
naar het graf van zijn vriend English (4 september 1920). De Vriendt was korte tijd samen met Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
voorzitter van het IJzerbedevaartcomité.

Na de capitulatie in mei 1940 bezwoer De Vriendt Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer
in een gesprek namens de VOS-leiding dat zij als één man achter hem stond. Tijdens de bezetting was hij medeverantwoordelijk voor de collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
politiek van het VOS. Hij ondertekende de oproep van de leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) Staf de Clercq De Clercq, Staf
Staf de Clercq (1884-1942) was een Vlaams-nationalistische politicus, die zijn politieke carrière begon als kamerlid voor de Frontpartij. Hij staat vooral bekend als stichter en eerste l... Lees meer
in Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer
(11 augustus 1940) waarin deze in het kader van de verruimingsbeweging van het VNV opriep tot een grote nieuwe Volksbeweging. In augustus 1941 werd hij als niet-raadslid oorlogsschepen voor onderwijs en schone kunsten te Brugge. Hij benoemde Renaat Veremans Veremans, Renaat
Renaat Veremans (1894-1969) was een van de populairste componisten van zijn generatie. Hij trad op als dirigent gedurende vele Nationale Zangfeesten en IJzerbedevaarten. Lees meer
tot directeur van het conservatorium en Platteau tot directeur van de schouwburg. In 1941 werd hij gouwleider voor West-Vlaanderen van De Vlaamsche Kunstenaarsgilde Vlaamsche Kunstenaarsgilde
Lees meer
en tevens was hij lid van de Commissie Schone Kunsten van het VNV.

Na de bevrijding werd De Vriendt wegens politieke en culturele collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer
veroordeeld tot drie jaar. In beroep werd die straf teruggebracht tot twee jaar en een geldboete van 300.000 frank. Na zijn vrijlating vestigde De Vriendt zich te Schaarbeek. Hij was in de naoorlogse periode nog betrokken bij de IJzerbedevaarten.

Werken

– Artikelen in De Vlaamsche Oudstrijder.

Literatuur

– 'Samuel De Vriendt. Bij gelegenheid van zijn aanstelling tot schepen van Schoone Kunsten en Onderwijs der stad Brugge', in Volk en Staat (28 augustus 1941).
– P.J.A. Nuyens, 'Samuel De Vriendt overleden', in Gazet van Antwerpen (30 juli 1974).
– G. Durnez, 'Sam De Vriendt vertolkte geest van IJzer-generatie', in De Standaard (31 juli 1974).
– P.J.A. Nuyens, 'De Vriendt Samuel', in NBW, VII, 1977.
– B. de Wever, Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945, 1994.

Suggestie doorgeven

Nico Wouters

1975: Gaston Durnez (pdf)

1998: Nico Wouters

Databanken

Inhoudstafel