Gebedenboek van den Vlaamschen soldaat

Publicatie
Romain Vanlandschoot (2023, ongewijzigd), Romain Vanlandschoot (1998)

Het Gebedenboek van den Vlaamschen Soldaat (1916) was een uitgave aan het IJzerfront van het Secretariaat der Katholieke Vlaamsche Hoogstudenten en enkele geestelijken.

Volledige titel
Mis- en gebedenboek van den Vlaamschen soldaat
Datering
1916
Leestijd: 2 minuten

Eigenlijk Mis- en Gebedenboek van den Vlaamschen Soldaat, in de herfst van 1916 aan het IJzerfront tot stand gebracht door toedoen van het Secretariaat der Katholieke Vlaamsche Hoogstudenten Secretariaat der Katholieke Vlaamsche Hoogstudenten
Het Secretariaat der Katholieke Vlaamsche Hoogstudenten (SKVH) was een initiatief aan het IJzerfront tot bestrijding van de immoraliteit bij de soldaten. Het SKVH kwam tot stand onder imp... Lees meer
te Veurne ( Frans Daels Daels, Frans
Frans Daels (1882-1974) vormde de spil van de Vlaamsgezinde organisaties aan het IJzerfront en groeide in het interbellum als voorzitter van het IJzerbedevaartcomité en voorvechter van N... Lees meer
en anderen) en enkele priesters en brancardiers ( Victor Vangramberen Vangramberen, Victor
Priester Victor Vangramberen (1885-1970) was tijdens de Eerste Wereldoorlog legeraalmoezenier aan het IJzerfront. Lees meer
, Paul Vandermeulen Vandermeulen, Paul
Paul Vandermeulen (1893-1975) was een studentenleider, frontaalmoezenier en beroemd Vlaams katholiek figuur. Lees meer
en pater Franco de Wyels).

De tekst kreeg op 12 november de goedkeuring van Mgr. Jan Marinis Marinis, Jan
Priester Jan Marinis (1879-1942) was tijdens de Eerste Wereldoorlog hoofdaalmoezenier van het Belgische leger aan en achter het IJzerfront. Lees meer
, hoofdaalmoezenier van het Belgisch leger, met een aanbeveling. Het imprimatur werd verleend door aartsbisschop H. van de Wetering van Utrecht en het boekje werd in het voorjaar 1917 door Paul Brand te Bussum uitgegeven. Het beleefde een grote verspreiding.

Het gebedenboekje bevatte onder andere een kort begrip van het christelijk leven, naar een tekst van kardinaal Désiré Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer
, en een (anonieme) tekst van kapelaan Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer
: Gebed voor Vlaanderen met de bekende beginwoorden: "Mijn God, gelijk Moeders hoekske in Vaders huis, zoo bemin ik Vlaanderen in België". Het werd verlucht met een aantal tekeningen van Joe English English, Joe
Joe English (1882-1918) was een Brugse kunstschilder, die zijn grote faam binnen de Vlaamse beweging vooral ontleende aan zijn tekenwerk als frontkunstenaar. Lees meer
uit 1916, met als bekendste het Vlaamse grafzerkje, met de verzen (getekend met de initialen CV) van Verschaeve: "Hier liggen hun lijken als zaden in 't zand, Hoop op den oogst, O Vlaanderenland."

In 1918 kregen de initiatiefnemers, en dan vooral Verschaeve, last met de overheid, toen de tekst van de kapelaan op een afzonderlijk blaadje, doch met de vermelding van de goedkeuring van Mgr. Marinis, verspreid werd onder de soldaten. Daardoor werd de indruk gewekt dat de hoofdaalmoezenier het blaadje had goedgekeurd. Het droeg op de voorzijde een tekening van English: Onze Lieve Vrouw van den IJzer. Het vermeldde op de achterzijde de namen van Verschaeve en English. Mgr. François de Brouwer De Brouwer, François
François-Marie de Brouwer (1847-1927) nam als superior van het Klein Seminarie van Roeselare een gematigde houding aan tegenover de blauwvoeterij. Als pauselijke vertegenwoordiger in het ... Lees meer
, apostolisch vicaris voor het onbezette gebied, bemiddelde in dat conflict.

Literatuur

– R. Boudens, 'Mgr. Marinis, Cyriel Verschaeve en de Vlaamsgezinde aalmoezeniers van het Belgisch leger', in Verschaeviana (1976), p. 483-494.
– id., 'Een rapport van hoofdaalmoezenier J. Marinis aan kardinaal Mercier over de Vlaamse Beweging aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog', in WT, jg. 54, nr. 2 (1995), p. 63-79.
– C. Verschaeve, Oorlogsindrukken, 1996.

Suggestie doorgeven

1973: Romain Vanlandschoot (pdf)

1998: Romain Vanlandschoot

2023: Romain Vanlandschoot

Inhoudstafel