Encyclopedie

Gemeenschapskunst

Sergio Servellón

De term ‘Gemeenschapskunst’ werd in de 19de en 20ste eeuw door verschillende groepen en op uiteenlopende manieren ingezet binnen de literaire en artistieke Vlaamse beweging.

Geuzen

Marcel Boey / Ludo Valcke

De Geuzen waren opstandige edelen in de 16de-eeuwse Nederlanden, die rebelleerden tegen de Spaanse overheersing.

Hoger onderwijs

Jeffrey Tyssens / Alexia Coussement / Gita Deneckere / Ruben Mantels / Wilfried Weets

De evolutie van het Vlaamse hoger onderwijs werd gekenmerkt door een moeizame vernederlandsingspolitiek, gaande van het vroegste verschijnen van Nederlandstalig onderwijs tot de integrale doorvoering van het Nederlands als voertaal voor het geheel

Hoger onderwijs in Antwerpen

Alexia Coussement

In Antwerpen klonk vanaf de tweede helft van de 19de eeuw herhaaldelijk de eis om een Vlaamse universiteit.

Hoger onderwijs in Brussel

Jeffrey Tyssens

De Vrije Universiteit Brussel (VUB) is ontstaan uit de splitsing van de oudere ULB. Deze laatste werd opgericht kort na de Belgische onafhankelijkheid door vrijzinnige kringen uit vrees voor een kerkelijk monopolie op universitair onderwijs.

Hoger onderwijs in Gent

Gita Deneckere / Ruben Mantels

Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging.

Hoger onderwijs in Leuven

Wilfried Weets

De Franstalige Katholieke Universiteit Leuven werd vanaf 1910 geleidelijk vernederlandst.

Humor

Gaston Durnez

Humor en satire, geestigheid en spot, grappen en grollen, in literatuur, karikaturen, pers of kleinkunst..., zij hebben al spoedig de Vlaamse beweging begeleid, nu eens van dichtbij, dan weer op een afstand.

Katholieke Vlaamse studentenbeweging

Lieve Gevers / Louis Vos

De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 tot ca.

Koloniale universiteiten

Ruben Mantels

Tijdens de koloniale periode werden er twee universiteiten opgericht in Congo. Deze bijdrage onderzoekt hun betekenis in het licht van de thema’s taal, hoger onderwijs en kolonialisme.

Lager onderwijs

Marc Depaepe

De ‘taalstrijd’ in Vlaanderen is op het niveau van het lager onderwijs minder problematisch verlopen dan op dat van het middelbaar en van het hoger onderwijs.

Literatuur

Kris Humbeeck / Geert Buelens / Matthijs de Ridder / Aragorn Fuhrmann

De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richtingaanwijzers geweest in het denken over en verbeelden van de V

Middelbaar onderwijs

Sarah Van Ruyskensvelde

De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van elitecultuur.

Monumenten

Tom Verschaffel

Voor de Vlaamse beweging monumenten oprichtte, ging België haar daarin reeds voor.

Nationael tooneel

Hilde Verschaffel

Het ‘nationael tooneel’ was in het midden van de 19de eeuw zowel de naam van een actiepunt van de Vlaamse beweging (namelijk het ijveren voor een eigen Nederlandstalige toneelproductie), als van een aantal toneelgezelschappen die waren opgericht