Encyclopedie

Humor en satire, geestigheid en spot, grappen en grollen, in literatuur, karikaturen, pers of kleinkunst..., zij hebben al spoedig de Vlaamse beweging begeleid, nu eens van dichtbij, dan weer op een afstand.

De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richtingaanwijzers geweest in het denken over en verbeelden van de V

Voor de Vlaamse beweging monumenten oprichtte, ging België haar daarin reeds voor.

Het ‘nationael tooneel’ was in het midden van de 19de eeuw zowel de naam van een actiepunt van de Vlaamse beweging (namelijk het ijveren voor een eigen Nederlandstalige toneelproductie), als van een aantal toneelgezelschappen die waren opgericht

Openbare bibliotheken kennen een lange geschiedenis, die in de Zuidelijke Nederlanden teruggaat tot de 17de eeuw.

Pierlala is de naam van een bescheiden, maar taaie legendarische figuur, die figureert in vele volkslieden om een volkse en kritische noot over de actualiteit te verzorgen. Veel Pierlalateksten hebben betrekking op de Vlaamse beweging.

Weinig activiteiten kunnen zozeer een gevoel van sociale en culturele verbondenheid creëren als het samen zingen of luisteren naar muziek. Muziek speelt dan ook in elke nationale of nationalistische beweging een grote rol.

Als verspreiders van het woord speelden priester-dichters als Guido Gezelle, Cyriel Verschaeve en Anton van Wilderode een belangrijke rol binnen de behoudend katholieke grondstroom van de Vlaamse beweging.

De rederijkerskamers waren genootschappen die zich sinds de 15e eeuw toelegden op toneel en dichtkunst in de volkstaal. In de 18e en 19e eeuw speelden ze ook een belangrijke rol in de verdediging van de Vlaamse taal en cultuur.

Roeland was een legendarische christelijke ridder, die uitgroeide tot een symbool en motief in de Vlaamse strijd.

Spelersgilden waren studenten-vakantiebonden in de beginperiode van de katholieke Vlaamse studentenbeweging in West-Vlaanderen (rond 1875-1880).

Straatnamen kunnen als monumenten fungeren die een bepaalde nationalistische of andere politiek-ideologische agenda reflecteren.

Tijl Uilenspiegel is een personage uit een laatmiddeleeuws Duits volksboek, dat van de 19de eeuw tot diep in de 20ste eeuw door uiteenlopende politieke bewegingen in België en Vlaanderen als symbool werd ingezet.

Het historische wapenteken van de graven van Vlaanderen dat evolueerde tot het belangrijkste symbool van de Vlaamse beweging en van de Vlaamse autonomie.