Stallaert, Karel

Persoon
Frans Debrabandere (2023, tekstredactie), Frans Debrabandere (1998)

Karel Stallaert (1820-1893) was een Belgische taalkundige en auteur.

Volledige voornaam
Karel F.
Geboorte
Merchtem, 23 september 1820
Overlijden
Schaarbeek, 24 november 1893
Leestijd: 3 minuten

Karel Stallaert werd na de retorica aan het Klein Seminarie van Mechelen Klein Seminarie van Mechelen
Het Klein Seminarie van Mechelen was een belangrijke onderwijsinstelling van het aartsbisdom Mechelen met humaniora en filosofieafdeling voor priesterstudenten. Ze speelde in de 19de eeuw... Lees meer
(1837) student aan de faculteit wijsbegeerte en letteren in Leuven, waar hij lid werd van Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer
, een literair-cultureel studentengenootschap. Bij gebrek aan een studiebeurs zette hij in 1838 zijn studie voort aan de Université libre de Bruxelles. De vroege dood van zijn vader dwong hem echter in 1839 om zijn studie op te geven. Hij werd achtereenvolgens beambte, archivaris en leraar Nederlands in Brussel.

Literaire leven

Stallaert vond spoedig een werkterrein in de letteren. Hij werkte mee aan de tijdschriften Wodana, Het Vaderland, De Broederhand De Broederhand
De Broederhand (1945-1947) was een maandblad onder redactie van de Duitser Johann Wolf, die met het project de culturele en politieke banden tussen de Vlaamse beweging en de Duitstalige g... Lees meer
, De Vlaemsche Beweging De Vlaemsche Beweging
De Vlaemsche Beweging was een ‘Maendschrift’ dat werd uitgegeven in Brussel van juli 1851 tot juni 1852 op initiatief van Michiel van der Voort. Lees meer
, De Toekomst De Toekomst (1857-1898)
De Toekomst (1857-1898) was een pedagogisch en taal- en letterkundig tijdschrift. Lees meer
, De Vlaemsche Stem De Vlaemsche Stem (1846-1853)
Lees meer
(1846-1853)
en De Zweep De Zweep
Het liberale Brusselse weekblad De Zweep was tot de oprichting van de krant Het Laatste Nieuws in 1888 politiek georiënteerd en Vlaamsgezind, en evolueerde nadien tot een zuiver commercie... Lees meer
. Hij werd lid van de liedertafel Gombert's Genootschap en werkte samen met Victor Delecourt Delecourt, Victor
Lees meer
aan een Brabantsch Idioticon. Hij was medestichter van het Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap
Het Nederduitsch Tael- en Letterkundig Genootschap was een Vlaamsgezinde Brusselse letterkundige maatschappij. Ze werd op 3 april 1842 door Michiel van der Voort opgericht en bestond tot ... Lees meer
(1842), medeorganisator van het derde Nederlandsch Letterkundig Congres Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer
(1855), secretaris van de Brusselse toneelkring De Wijngaerd De Wijngaerd
Lees meer
en penningmeester van het Vlaemsch Midden-Comiteit Vlaemsch Midden-Comiteit
Het Vlaemsch Midden-Comiteit (1849-1857) was een Vlaamsgezind genootschap in Brussel, dat ijverde voor de volledige vernederlandsing van het lager en middelbaar onderwijs in Vlaanderen.... Lees meer
(1852). In 1855 was hij secretaris van de jury voor de dichtwedstrijd naar aanleiding van het 25-jarige bestaan van België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer
. Hij schreef en las zijn hele verslag in het Nederlands, wat toen zeer ongebruikelijk was. Hij werd lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde Maatschappij der Nederlandse Letterkunde
De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde is een letterkundig-historisch genootschap dat in 1766 in Leiden werd opgericht. Lees meer
in Leiden, secretaris van het liberaal-flamingante genootschap Vlamingen Vooruit Vlamingen Vooruit
Vlamingen Vooruit was een Vlaamse en vrijzinnige organisatie in Brussel die in 1858 onder impuls van Eugène van Bemmel in Brussel werd opgericht. Het programma eiste de gelijkberechtiging... Lees meer
, waarvan hij de statuten hielp schrijven in 1858, en van het Comité flamand de France Comité flamand de France
Het Comité flamand de France was de eerste Frans-Vlaamse vereniging die ijverde voor de verdediging en de promotie van de Vlaamse/ Nederlandse taal en cultuur in Frans-Vlaanderen. Lees meer
(1859). In 1861 behaalde hij samen met Jan van Beers Van Beers, Jan
Jan van Beers (1821-1888) was een Vlaams leraar en dichter uit Antwerpen. Lees meer
de eerste prijs in de prijsvraag van Met Tijd en Vlijt (1859) voor het verzamelen van materiaal voor een Algemeen Vlaemsch Idioticon. In 1864 werd hij lid van de spellingcommissie Spellingcommissie
Lees meer
, die adviseerde voor de officiële invoering van de spelling De Vries-Te Winkel (zie Spellingoorlog Spellingoorlog
Spellingoorlog verwijst naar de spellingstrijd van 1839 tot 1844 tussen voor- en tegenstanders van de zogenaamde Commissiespelling, die een aanpassing van het Nederlands in Vlaanderen aan... Lees meer
). In 1884 werd hij lid van de Maetschappy der Vlaemsche Bibliophilen Maetschappy der Vlaemsche Bibliophilen
De Maetschappy der Vlaemsche Bibliophilen was een Gentse vereniging van filologen en historici, in 1839 opgericht door onder meer Philip M. Blommaert en Constant P. Serrure. Lees meer
(Gent) en in 1886 van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer
in Gent.

Publicaties en ideeën

Onder zijn talrijke publicaties dient in elk geval zijn groot werk vermeld te worden, waarmee zijn naam onverbrekelijk verbonden blijft, namelijk het Glossarium van verouderde rechtstermen, kunstwoorden en andere uitdrukkingen. Bij zijn overlijden in 1893 was het woordenboek aan het woord ‘poer’ gekomen. Deze welkome aanvulling bij het Middelnederlands Woordenboek werd in 1977 door F. Debrabandere voortgezet.

Stallaert schreef de feitelijke verdrukking van Vlaanderen in de eerste plaats toe aan de geestelijke apathie van het Vlaamse volk. Boven de godsdienstige en politieke overtuiging stelde hij de sociale en culturele bewustwording van de Vlaming als voorwaarde tot zijn emancipatie. Daarom zette hij zich volledig in als lid van talrijke Vlaamse en culturele verenigingen. Dit verklaart ook zijn talrijke belangwekkende publicaties op historisch, literair en taalkundig gebied. Hij verdedigde de taaleenheid met het Noorden en onderhield nauwe contacten met Nederlandse Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer
en Duitse Duitsland & Vlaanderen
Van de eerste helft van de 19de eeuw tot 1945 stond het Duitse beeld van Vlaanderen in het teken van etnisch-culturele verbondenheid. Die romantische perceptie leefde vooral bij een beper... Lees meer
taalkundigen.

Stallaerts bijdrage aan de Vlaamse beweging ligt geheel in de lijn van de romantische 19de eeuw, namelijk de Vlaming taal- en volksbewustzijn bijbrengen door hem van de rijkdom van zijn taal en cultuur te overtuigen.

Literatuur

– J.G. Frederiks, F.J. van den Branden, in: Biografisch Woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche Letterkunde, 1890-1892, p. 751.
– Th. Coopman, Karel-Frans Stallaert (1820-93). Een levensbericht, in: Jaarboek van de KVTL (1895), pp. 70-154.
– J. Vercoullie, Stallaert (Charles-François), in: Biographie Nationale, dl. 13, 1921-1924, kol. 556- 561.
– E. Gubin, Bruxelles au XIXe siècle : berceau d'un flamingantisme démocratique (1840-1873), 1979.
– F. Debrabandere, Stallaert, K.F., in: Nationaal Biografisch Woordenboek, dl. 8, 1979.

Suggestie doorgeven

1975: Mark D'hoker (pdf)

1998: Frans Debrabandere

2023: Frans Debrabandere

Databanken

Inhoudstafel