De Toekomst (1857-1898)
De Toekomst (1857-1898) was een pedagogisch en taal- en letterkundig tijdschrift.
Pedagogisch en taal- en letterkundig tijdschrift (1857-1898).
De Toekomst ontstond op een ogenblik dat er in Vlaanderen amper een pedagogische periodieke publikatie verscheen: de uitgave van De School- en Letterbode De School- en Letterbode
Het tijdschrift De School- en Letterbode, verscheen tussen 1844 en 1855 als voortzetting van De Middelaer. Het evolueerde van een meer algemene naar een sterk onderwijskundig georiënteer... Lees meer was in december 1855 gestaakt en de sinds 1852 verschijnende Nieuwe Bijdragen voor Opvoeding en Onderwijs rekruteerde zijn circa driehonderd abonnenten vooral in West-Vlaanderen. Heeft deze situatie allicht meegespeeld in de beslissing het blad op te richten, de onmiddellijke drijfveer lag duidelijk elders. De actieve medewerking van veel onderwijzers, begin 1854, aan een petitie-actie van het Vlaemsch Midden-Comiteit Vlaemsch Midden-Comiteit
Het Vlaemsch Midden-Comiteit (1849-1857) was een Vlaamsgezind genootschap in Brussel, dat ijverde voor de volledige vernederlandsing van het lager en middelbaar onderwijs in Vlaanderen.... Lees meer ten voordele van Nederlandstalig onderwijs Onderwijs
Lees meer had aangetoond dat deze beroepsgroep te mobiliseren was. Vanuit het Brusselse Vlaamsgezinde milieu, met Hippoliet Bauduin Bauduin, Hippoliet
Hippoliet Bauduin (1806-1882) ijverde voor de materiële lotsverbetering en de culturele verheffing van het Vlaamse volk en was geëngageerd in het Vlaamse Brusselse verenigingsleven. Baudu... Lees meer als inspirator, vertrok in november 1855 het initiatief een onderwijzerstijdschrift te lanceren dat tegelijkertijd de Vlaamse belangen zou ter harte nemen. Baudhuin had daartoe drie oud-kwekelingen van de Rijksnormaalschool van Lier Rijksnormaalschool van Lier
De Rijksnormaalschool in Lier (1817-1830, 1844-2012) ging de concurrentie aan met de vrije normaalscholen en vormde meerdere generaties Nederlandstalige intellectuelen in Vlaanderen: ond... Lees meer onder de arm genomen, Jozef Blockhuys Blockhuys, Jozef
Jozef Blockhuys (1825-1907) was in Brussel als militante flamingant betrokken bij tal van organisaties. Ook was hij de auteur van een aantal Nederlandstalige leerboeken, toneelstukjes voo... Lees meer , Jan Jacobs Jacobs, Jan Frans
Jan Frans Jacobs (1828-1907) was een leraar, schooldirecteur, onderwijsinspecteur en auteur van schoolboeken. Hij behoorde tot de eerste generatie geïmmigreerde flaminganten in Brussel en... Lees meer en Eugeen-Jozef Rigaux Rigaux, Eugeen-Jozef
Onderwijzer Eugeen-Jozef Rigaux (1824-1895) stichtte mee het tijdschrift De Toekomst en de Onderwijzersbond. Ook publiceerde hij over pedagogische onderwerpen. Lees meer , respectievelijk onderwijzer te Schaarbeek, Sint-Joost-ten-Node en Overijse. De dichter Johan M. Dautzenberg Dautzenberg, Johan M.
Lees meer aanvaardde de hoofdredactie en loodste ook nog Prudens van Duyse Van Duyse, Prudens
Lees meer en Jacob F. Heremans Heremans, Jacob
Lees meer de redactie binnen. De abonnementenwinning voor het blad, dat in november 1856 als De Toekomst werd aangemeld, verliep evenwel niet al te vlot, zodat minister van binnenlandse zaken Pierre de Decker om een staatstussenkomst werd gevraagd. De promotoren van het tijdschrift ondersteunden hun inspanningen met het aan de schandpaal stellen van het ruimschoots van regeringssubsidies genietende pedagogische blad l'Abeille, dat de Vlaamse onderwijzer verantwoordelijk had gesteld voor de gebrekkige kennis van het Frans bij de Vlaamse kinderen. Deze actie had succes: De Decker liet binnenlandse zaken 71 abonnementen bestellen en op 15 april 1857 verscheen uiteindelijk het eerste nummer. Het voornaamste doel van het tijdschrift was de onderwijzer allerhande kundigheden bij te brengen niet alleen op het vlak van opvoeding en onderwijs, maar ook inzake geschiedenis en Nederlandse taal. Daarnaast zette de periodiek zich in voor de materiële lotsverbetering van de onderwijzers. De nauwe band met de in september 1857 opgerichte Onderwijzersbond Onderwijzersbond
De Onderwijzersbond (1857-1869) was de eerste beroepsvereniging voor onderwijzers in België en ijverde voor de vernederlandsing van het lager onderwijs in Vlaanderen. Lees meer , waarvan Blockhuys als eerste voorzitter fungeerde, was er niet vreemd aan.
Doorheen de verschillende redacties bleef het blad deze doelstellingen trouw, zij het met enkele accentverschuivingen in de onderlinge verhoudingen van de grote rubrieken. Wat anderzijds van bij de aanvang onmogelijk bleek, was het aanhouden van een politieke neutraliteit. De Toekomst en de Onderwijzersbond waren hiervoor via individuele lidmaatschappen te veel militant verweven met de democratische flaminganten van de Vlamingen Vooruit Vlamingen Vooruit
Vlamingen Vooruit was een Vlaamse en vrijzinnige organisatie in Brussel die in 1858 onder impuls van Eugène van Bemmel in Brussel werd opgericht. Het programma eiste de gelijkberechtiging... Lees meer en van het Vlaamsch Verbond Vlaamsch Verbond (1861-1869)
Het Vlaamsch Verbond was een flamingantische politieke drukkingsgroep in Gent. Lees meer , die in het Brusselse nauwe banden hadden met de radicaal-liberalen. Dit kwam concreet het meest tot uiting, toen onder het redacteurschap van Frans de Cort De Cort, Frans
Frans de Cort (1834-1878) was een vrijzinnig en progressief flamingant, redacteur en volksdichter. Lees meer de eind 1864 gestichte radicaal-liberale Ligue de l'Enseignement Ligue d'Enseignement
Lees meer dertig abonnementen van De Toekomst afnam. Ook in de grote schoolpolitieke tegenstellingen van het laatste kwart van de 19de eeuw trok het tijdschrift de liberale kaart. De redactie was toen achtereenvolgens in handen van Domien Sleeckx Sleeckx, Domien
Domien Sleeckx (1818-1901) was op meerdere vlakken een pionier in de Vlaamse emancipatiestrijd, in het bijzonder in de vernederlandsing van het onderwijs. Lees meer (1876-1879), Albert Sleeckx (1880-1883), Arthur Cornette Cornette, Arthur
Arthur Cornette (1852-1907) was een Vlaamsgezinde liberaal. Hij lag aan de basis van de loge Marnix van Sint-Aldegonde, waar het Nederlands vanaf het begin de voertaal was. Lees meer , Pol de Mont De Mont, Pol
Pol de Mont (1857-1931) was een dichter, essayist, folklorist, journalist, kunstcriticus en redenaar. In al zijn activiteiten gaf hij de Vlaamse strijd absolute prioriteit. Decennialang w... Lees meer en Hypoliet Temmerman Temmerman, Hypoliet
Hypoliet Temmerman (1847-1930) was leraar en directeur van de Rijksnormaalschool in Lier. Als vrijdenker was hij voorzitter van de liberale Onderwijzersbond van Brussel en bestuurslid van... Lees meer (1884-1898, in 1894 aangevuld met Pol Anri). Dit viermanschap maakte het einde van het blad mee. In juli 1898 werd De Toekomst bij gebrek aan abonnees stopgezet.
Literatuur
– M. de Vroede (e.a.), Bijdragen tot de geschiedenis van het pedagogisch leven in België. Deel I. De periodieken 1817-1878, 1973.
– F. Simon, 'De Onderwijzersbond, de eerste beroepsvereniging voor onderwijzers in België (1857-1869)', in WT, jg. 41 (1982), p. 76-94 en p. 150-164.
– id., De Belgische leerkracht lager onderwijs en zijn beroepsvereniging 1857-1895, 1983.
– A. Deprez, D. van Dyck en B. van Schelstraete, De Toekomst 1857-1898 (Bibliografie van de Vlaamse tijdschriften in de negentiende eeuw, nr. 28, 3 dln., 1992).