Struye, Paul

Paul Struye was de zoon van een Franstalige arts, die zijn middelbaar onderwijs doorliep in het Sint-Barbaracollege van Gent. Tijdens de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer was hij oorlogsvrijwilliger. In 1920 behaalde Struye zijn doctoraat in de rechten aan de Gentse universiteit. Daarna liet hij zich inschrijven bij de Brusselse balie. In 1932 werd hij voorzitter van de Brusselse Jeune Barreau, in 1933 werd hij lid van de Raad van de Brusselse advocatenorde en in 1938 advocaat bij het hof van cassatie.

In 1924 was Struye een van de oprichters van het reactionair tijdschrift Pour l'Autorité, dat voornamelijk een spreekbuis was van de Franstalige katholieke rechterzijde en dat zich verzette tegen het in 1919 ingevoerde algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen. De auteurs lieten zich inspireren door het gedachtengoed van de Action Française Action Française
De Action française was een Franse monarchistisch-nationalistische beweging uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Binnen de Vlaamse beweging was de ontvankelijkheid voor haar ideeëngoed ... Lees meer van extreemrechts ideoloog Charles Maurras Maurras, Charles
Lees meer , maar evenzeer het meer gematigde personalisme van Jacques Maritain. In de loop van de jaren 1930 zou Struye zich evenwel als een voorstander van de parlementaire democratie ontpoppen.

Vanaf 1925 schreef hij een wekelijkse bijdrage over de buitenlandse politiek in het katholieke dagblad La Libre Belgique. In de periode 1929-1935 publiceerde hij ook in de Journal des Tribunaux een aantal artikelen over de taalwetgeving Taalpolitiek en -wetgeving
Situaties van taalonderdrukking vindt men wereldwijd. Daarom besteedt deze bijdrage eerst aandacht aan gehanteerde taalpolitieke strategieën. Ook in België verzette een gedomineerde taalg... Lees meer , waarin hij pleitte voor een gelijk statuut van de twee landstalen. Uit zijn vele essays uit die dagen blijkt dat Struye tevens een fervent verdediger was van de Volkenbond en het volkenrecht. Struye werd tijdens het interbellum dan ook voorzitter van de Union Belge pour la Société des Nations. Hij trok zich het lot van de Ethiopiërs aan toen het Italië van Benito Mussolini het land in 1935 binnenviel, en in zijn geschriften veroordeelde hij het naziregime in Duitsland vanwege zijn racistische Racisme
Lees meer antisemitische Antisemitisme
Lees meer politiek. Meerdere malen zou hij het ‘bruine bolsjewisme’ veroordelen dat voor hem, zoals voor zovele andere conservatieven, even gevaarlijk was als het bolsjewisme zelf.

De Tweede Wereldoorlog

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer was Struye een raadsman van het hof. Zo stelde hij in juni 1940 in opdracht van het hof van cassatie twee cruciale adviezen op die voor koning Leopold III van Saksen-Coburg, Leopold III
Leopold III (1901-1983) werd aan de vooravond van en tijdens de Tweede Wereldoorlog het boegbeeld van een autoritaire stroming in de Belgische politiek. Zijn controversiële houding en mee... Lees meer het licht op groen zetten voor vredesonderhandelingen met de Duitsers. Volgens Struye had de koning geen andere keuze dan te capituleren en had hij daarmee correct gehandeld. In opdracht van het hof schreef hij onder het pseudoniem van Saint-Yves, een brochure over de achttiendaagse veldtocht en de houding van de koning. Deze royalistische brochure kende een enorme weerklank. In de zomer van 1940 maakte hij bovendien deel uit het Studiecentrum tot Hervorming van de Staat Studiecentrum tot Hervorming van de Staat
Het Studiecentrum tot Hervorming van de Staat (1936-1939, 1940) was een denktank, geleid door Maurice Lippens. Het beoogde een politieke reorganisatie van het Belgische parlementair beste... Lees meer , een denktank rond graaf Maurice Lippens Lippens, Maurice
Graaf Maurice Lippens (1875-1956) was een Belgisch liberaal politicus, senator voor het arrondissement Gent-Eeklo en minister van onderwijs. Lees meer , die door Leopold III werd samengeroepen om een grondwet te ontwerpen voor een naoorlogs autoritair België. Daarin zou de koning zijn macht uitgebreid zien en zou die van het parlement ingeperkt worden. Struye leverde in dit verband in het bijzonder een bijdrage over het beperken van de persvrijheid in de naam van het staatsbelang. Ondanks het feit dat hij enige sympathie koesterde voor een nieuwe autoritaire staatsinrichting bekritiseerde Struye terzelfder tijd fundamentele aspecten van de Nieuwe Orde die het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV) en Rex Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer voorstonden. In de entourage rond de koning werd eerder geopteerd voor een corporatistische Corporatisme
Het corporatisme was in het interbellum, vooral in de crisisjaren 1930, een wijdverspreid, maar tegelijk vaag alternatief maatschappelijk en politiek model. Na de Tweede Wereldoorlog zou ... Lees meer staat, zoals het Portugal van Salazar.

Reeds eind 1940 veranderde Struye van mening over de opstelling van Leopold tegenover de bezetter. Vooral het bezoek van de vorst aan de Führer in Berchtesgaden in november 1940 ontstemde hem. In Struyes dagboeken noteerde hij dat de koning te ver meeging in de wil van de bezetter.

In de loop van 1941 begon Struye te geloven in een geallieerde overwinning. Hij distantieerde zich steeds meer van de politiek van het hof en probeerde de koning ervan te overtuigen om zich te verzoenen met de Belgische regering in ballingschap en toenadering te zoeken tot de geallieerden. Struye maakte tijdens de bezetting ook deel uit van het verzet Verzet
Het georganiseerde verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Vlaamse provincies was doorgaans altijd Belgisch verzet: zowel op het vlak van de ideologische oriëntatie, de motieven en he... Lees meer . Zo richtte hij bijvoorbeeld de clandestiene verzetskrant La Libre Belgique La Libre Belgique
La Libre Belgique ontstond in 1884 als een strijdbaar katholiek dagblad en verscheen tot 18 november 1918 onder de titel Le Patriote. Tijdens beide wereldoorlogen gold het blad als de bel... Lees meer op en speelde hij zijn verslagen over de publieke opinie in België België
Geen Vlaamse beweging zonder België. Het is ook onmogelijk om België te begrijpen zonder de geschiedenis van de Vlaamse beweging erbij te betrekken. Tussen het ontstaan van een culturele ... Lees meer door aan de geallieerden via het verzetsnetwerk Zéro.

Naoorlogse carrière en amnestie

Ondanks zijn betrokkenheid bij het verzet pleitte Struye na de oorlog voor een billijke berechting van de kleine collaborateurs Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer . In 1946 werd hij PSC-senator voor Brussel Brussel
In de geschiedenis van de Vlaamse beweging speelde Brussel een unieke rol vanwege haar hoofdstedelijke functies, economische aantrekkingskracht en als symbool van verfransing, die zich v... Lees meer en fractievoorzitter van de katholieke fractie. In maart 1947 werd hij minister van justitie in de regering- Paul-Henri Spaak Spaak, Paul-Henri
Paul-Henri Spaak (1899-1972) was een Franstalige socialistische politicus die een rol speelde in talrijke communautaire kwesties. Lees meer III. Deze regering voerde een ander repressie Repressie
Lees meer beleid om de druk op de gevangenissen te verminderen, om economische motieven en uit angst voor een averechts effect van de tot nu toe veel strenger gevoerde repressiepolitiek. Struye was, ondanks protest in zijn eigen en in de socialistische partij Socialistische partij
De socialistische partij werd in België in 1885 opgericht als de Belgische Werkliedenpartij (BWP), veranderde in 1945 haar naam in Belgische Socialistische Partij (BSP) en viel in 1978 u... Lees meer , voorstander van genade, vervroegde vrijlating, herstel in rechten en reïntegratie van de veroordeelden. Hij liet in juni 1948 een epuratiewet stemmen waardoor het verval van rechten enkel nog voor criminele straffen (minstens vijf jaar opsluiting) automatisch gebeurde. In een aantal gevallen werd teruggave van rechten mogelijk.

Struye kreeg veel kritiek vanwege het gebrek aan openheid in zijn beleid. Deze kritiek probeerde hij te pareren door zich in mei 1948 te laten voorlichten door de Consultieve Raad der Gevangenissen. Maar ook zijn genadebeleid werd scherp aangevallen. Op 17 november 1947 organiseerden patriottische organisaties tegen hem een betoging met 15 à 20.000 aanwezigen. Toen hij gratie verleende aan de ter dood veroordeelde rexisten Rex
Rex was een Belgische politieke partij (1935-1940) en een collaboratiebeweging in Franstalig België (1940-1944). Lees meer Surin en Boveroulle en dit in Wallonië grote beroering veroorzaakte, was zijn lot als minister in november 1948 bezegeld. Op 18 november werd hij in de Kamer geïnterpelleerd door twee liberale en een socialistisch parlementslid. Zij beschuldigden Struye ervan te veel clementie te hebben getoond tegenover veroordeelde collaborateurs. Omdat zijn positie in de regering-Spaak onhoudbaar werd, nam hij ontslag en viel de regering.

In september 1949 diende Struye in de Senaat een wetsvoorstel in tot de instelling van een volksraadpleging over de terugkeer van koning Leopold III, dat de basis zou zijn voor het referendum in maart 1950 (zie Koningskwestie Koningskwestie
Constitutioneel, politiek en maatschappelijk vraagstuk rond de persoon en de houding van koning Leopold III tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lees meer ). Hijzelf stelde zich op als overtuigd Leopoldist. Struye  was van november 1950 tot november 1954 en van juni 1958 tot oktober 1973 voorzitter van de Senaat. In 1958 werd hij benoemd tot minister van staat.

Tot slot was hij ook actief in verscheidene Europese instellingen, waaronder als voorzitter van de Politieke Commissie van de Raad van Europa en lid van de Gemeenschappelijke vergadering van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Hij was een vroege pleitbezorger voor een sterke Europese samenwerking en voor de Europese universele rechten van de mens, die volgens hem konden worden teruggebracht tot de christelijke middeleeuwen.