Vlamingen in de Wereld

Organisatie
Joachim Traest (2023)

Vlamingen in de Wereld is een vereniging die zich sinds 1963 inzet om de banden tussen Vlaanderen en de Vlaamse diaspora aan te halen en voor de ontwikkeling van het Vlaamse imago in het buitenland. De organisatie is uitgegroeid tot een mondiaal netwerk dat ondersteuning biedt aan Vlaamse emigranten.

Afkorting
VIW
Alternatieve naam
België in de Wereld (BIW)
Oprichting
9 mei 1963
Leestijd: 4 minuten

Context en oprichting

Eind 1959 smolten de Vlaamse koloniale tijdschriften Band Band (1942-1960)
Lees meer
en Zuiderkruis Zuiderkruis
Lees meer
samen tot één tijdschrift, Band en Zuiderkruis Band en Zuiderkruis
Band en Zuiderkruis was de versmelting van twee tijdschriften, Band en Zuiderkruis, die in het voormalig Leopoldstad (nu Kinshasa) verschenen. Lees meer
. Algemeen Tijdschrift voor Vlaams Cultuurleven in Afrika
. Na de onafhankelijkheid van Belgisch-Congo Belgisch-Congo
Van 1885 tot 1908 was Congo als ‘Onafhankelijke Congostaat’ (OCS) in de handen van de Belgische koning Leopold II, die als een soevereine vorst over het land heerste. Om te vermijden dat... Lees meer
in 1960 groeide Band en Zuiderkruis onder impuls van Arthur Verthé Verthé, Arthur
Lees meer
uit tot een sociaal-culturele dienst die duizenden oud-kolonialen bij hun terugkeer naar België opnieuw hielp aanpassen aan het moederland door ze van sociale en materiële steun te voorzien.  

Verthé breidde zijn actieterrein al snel uit tot de behartiging van sociale en culturele belangen van alle Vlaamse emigranten en de verspreiding van Vlaamse cultuur in de wereld. Vanaf 1961 reisde hij samen met Marcel Vertommen naar Afrika en Amerika om er de Belgische aanwezigheid te inventariseren. De prospectie resulteerde op 9 mei 1963 in de oprichting van de vereniging België in de Wereld (BIW).

Baron Yves de Brouwer was de eerste voorzitter, maar het was Arthur Verthé die er tot 1984 de touwtje in handen had, eerst als secretaris-generaal en vervolgens als afgevaardigd-beheerder. Andere stichtende leden van de nieuwe vzw waren onder meer Marcel Vertommen, Hendrik Cornelis Cornelis, Rik
Hendrik (Rik) Cornelis (1910-1999) was een Vlaams koloniaal ambtenaar. In 1958 werd hij benoemd tot gouverneur-generaal van Belgisch Congo. Als oprichter van het tijdschrift Band in 1942 ... Lees meer
, Odo Spitaels, Marcel Coole, Andries Kinsbergen en André Demedts Demedts, André
André Demedts (1906-1992) was een Vlaamsgezinde auteur, voordrachtgever en inspirator van literaire organisaties. Zo werd hij in Vlaanderen een belangrijke cultuurdrager. Demedts gold bov... Lees meer
. Vanuit de filosofie dat een gemeenschap ook verantwoordelijkheden heeft tegenover leden die de staats- of taalgrenzen overschreden hebben, trachtte deze nieuwe stichting Vlamingen over de hele wereld bij te staan in hun verblijf in het buitenland. De vereniging beoogde ‘met eerbiediging van elke levensbeschouwing de sociale, culturele en algemeen menselijke belangen van de Vlamingen in het buitenland te behartigen en de uitstraling van de Vlaamse cultuur, wetenschap en economie in de hand te werken’.

Vlamingen in de Wereld (VIW)

Hoewel de organisatie formeel openstond voor alle Belgen, richtte BIW zich van meet af aan uitsluitend op de Vlaamse diaspora. Door de toenemende kritiek uit Franstalige hoek stuurde Verthé in 1967 aan op de oprichting van een aparte organisatie voor Waalse emigranten, l’Union Francophone des Belges à l’étranger, die uitsluitend oog heeft voor Franstalige Belgen in het buitenland. Vanaf 1976 ging BIW verder onder de naam Vlamingen in de Wereld (VIW).

Vanuit het internationale secretariaat in Mechelen hielp de dienst vele Vlaamse emigranten over de hele wereld met wettelijke regelingen inzake pensioenen, militie, studiebeurzen en stemrecht, en werden er verschillende voorzieningen zoals bibliotheken en verenigingsleven georganiseerd. Op de internationale congressen in Vlaanderen werden alle vertegenwoordigers in het buitenland uitgenodigd en in Noord-Amerika, waar tussen 1850 en 1930 tienduizenden Vlamingen heentrokken om een beter bestaan uit te bouwen, werden zelfs regionale congressen georganiseerd. De dienst stuurde eind jaren 1960 vele studenten naar Zuid-Ontario, waar ze werden tewerkgesteld op tabaksvelden van naar Canada geëmigreerde Vlaamse boeren. Het was de bedoeling om er naast materiële hulp ook een sociaal-culturele injectie te geven aan de duizenden Vlamingen in de regio en de Vlaamse cultuur uit te dragen in Noord-Amerika.

In 1970 stichtte de vereniging een eigen niet-gouvernementele organisatie onder de naam Vlamingen in de Wereld-Ontwikkelingssamenwerking (VIWOS) voor ontwikkelingsprojecten in Zuid-Amerika, Afrika en Azië. VIW was ook medestichter van de Vlaamse Vereniging voor Opleidingsprogramma's in het Buitenland (VVOB; vroeger Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand) en van de Vlaamse Culturele Koepel (VCK). Vanaf de jaren 1990 zette VIW zich als instelling van openbaar nut meer en meer in voor de toeristische promotie van Vlaanderen en voor het valoriseren van de Vlaamse buitenlandse aanwezigheid ten bate van de Vlaamse exportgerichte economie Economie
Dit artikel gaat over de relatie tussen economie en Vlaamse beweging. Daarmee beoogt deze tekst geen economische geschiedenis te schetsen van wat we vandaag Vlaanderen noemen. Integendee... Lees meer
.

Na de ontbinding van het tijdschrift Band en Zuiderkruis op 3 maart 1963 was Ambassadeur het orgaan van de nieuwe vereniging. In 1969 veranderde de naam in BIW-Nieuws en in 1976 in VIW-Nieuws. Vandaag verschijnt het tijdschrift nog vier keer per jaar onder de naam Vlamingen in de Wereld.

VIW vandaag

Tegenwoordig beheert de stichting vanuit haar internationale secretariaat in Brussel een actief netwerk van Vlamingen over de hele wereld met een driemaandelijks tijdschrift, een maandelijks online magazine, dienstverlening bij emigratie en re-emigratie en met een databank met duizenden Vlamingen in het buitenland. De algemene tweeledige doelstelling blijft dezelfde, namelijk banden smeden en onderhouden tussen Vlaanderen en alle uitgeweken Vlamingen enerzijds en in het buitenland het goede imago van Vlaanderen verzorgen anderzijds.

Literatuur

– M. Govaerts, 25 Jaar Vlamingen in de Wereld 1963-1988, 1988.
– A. Morelli, Belgische emigranten. Oorlogsvluchtelingen, economische emigranten en politieke vluchtelinigen uit onze streken vanaf de 16de eeuw tot vandaag, 1998.
– B. Ceuppens, Congo made in Flanders? Koloniale Vlaamse visies op blank en zwart in Belgisch Congo, 2003.
– F. Seberechts en F.-J. Verdoodt, Leven in twee werelden. Belgische collaborateurs en de diaspora na de Tweede Wereldoorlog, 2009.
– J.-M. Lafleur, London or New York? Mobility Options of Young Belgians in Times of Crises, 2013.
– T. Cobbaert, Vlaamse landverhuizers, 2013.

Suggestie doorgeven

1973: Arthur Verthé (pdf)

1998: Arthur Verthé

2023: Joachim Traest

Databanken

Inhoudstafel