Waternaux, Karel

Karel Waternaux volgende een handelsopleiding. Hij verhuisde van Brussel naar Antwerpen, waar hij werkzaam was als bediende in de scheepvaartsector.

Hij sloot zich aan bij de flamingantische Groeningerwacht Groeningerwachten
De Groeningerwacht was een Vlaamsgezinde jongemannenvereniging, opgericht op 11 juli 1909 en ontbonden bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. De organisatie stapte mee in het activisme... Lees meer in zijn woonplaats Merksem, waar hij onder meer August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer leerde kennen. Via die weg kwam hij in 1915 in het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer terecht. Hij werkte mee aan de krant Het Vlaamsche Nieuws Het Vlaamsche Nieuws
Het Vlaamsche Nieuws was een Antwerps Duits-activistisch persorgaan, dat eerst onder de naam Vlaamsche Gazet – Het Laatste Nieuws verscheen. Het werd het belangrijkste activistische perso... Lees meer en richtte in 1916 in Merksem een Vlaamsch Economisch Secretariaat Vlaamsch Economisch Secretariaat
Het Vlaamsch Economisch Secretariaat (1916-1918) was gevestigd in Merksem. Het heeft tijdens WOI het activisme sociaaleconomisch ondersteund met de medewerking aan diverse publicaties.... Lees meer op, dat echter niet uit de startblokken raakte. In 1917 werd Waternaux, die intussen was geëvolueerd in de richting van het radicale Jong-Vlaanderen, lid van de Raad van Vlaanderen (1917-1918) Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer en werkte hij in het voorjaar van 1918 in de provincie Antwerpen mee aan de organisatie van de volksraadplegingen die waren bedoeld om dat activistische overlegplatform meer representativiteit te bezorgen.

Om een veroordeling te ontlopen, week hij in november 1918 uit naar Nederland, waar hij werkzaam was in de boekhouding en de pensioenadministratie van de Rotterdamse scheepswerf Wilton (later Wilton-Feyenoord). In 1924 publiceerde hij de brochure Vlaanderen in België. I: de stoffelijke benadeeling, waarin hij een overzicht presenteerde van de activiteiten, de productie en het potentieel van de verschillende economische bedrijfstakken in Vlaanderen, die volgens hem binnen een zelfstandig politiek kader beter zouden presteren: ‘Zoo zal door zelfbestuur het vrije Vlaanderen zich kunnen ontplooien, dat in heerlijke krachtsinspanning, met de talrijke hulpbronnen waarover het beschikken kan, er wel naar streven zal een volle plaats in te nemen in de rij der cultuurvolken’ (zie Economie Economie
Dit artikel gaat over de relatie tussen economie en Vlaamse beweging. Daarmee beoogt deze tekst geen economische geschiedenis te schetsen van wat we vandaag Vlaanderen noemen. Integendee... Lees meer ).

Waternaux onderhield vanuit zijn woonplaats Rotterdam contacten met uitgeweken voormalige activisten zoals Eugène Everaerts Everaerts, Eugène
Eugène Everaerts (1880-1976) was een spilfiguur van het activisme in Oostende. Na de Eerste Wereldoorlog week hij uit naar Nederland. Lees meer , Telesophorus Vernieuwe Vernieuwe, Telesphorus
De jurist Telesphorus Vernieuwe (1857-1933) was ambtenaar bij het ministerie van Landbouw. Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos hij voor het activisme en vervulde hij in dat verband divers... Lees meer en Willem de Vreese De Vreese, Willem
Willem L. de Vreese (1869-1938) was een filoloog, bibliothecaris en Gentse hoogleraar, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een prominente rol speelde in het activisme. Lees meer , en via Zwart Front Zwart Front
Het Zwart Front was een Nederlandse revolutionair-fascistische partij, op 5 mei 1934 door Arnold Meijer opgericht. De aanhang bleef grotendeels beperkt tot de provincie Noord-Brabant. Beg... Lees meer -lid Eugène van Wessem Van Wessem, Eugène
De Nederlander Eugène van Wessem (1900-1945) was lid van het Zwart Front en ijverde voor de politieke Groot-Nederlandse gedachte. Na zijn breuk met Zwart Front-leider Arnold Meijer rond ... Lees meer ook met deze fascistische partij van Arnold Meijer Meijer, Arnold
Arnold Meijer (1905-1965) was Nederlandse fascist en Groot-Nederlander. Hij was de oprichter van Zwart Front (1934-1940) en Nationaal Front (1940-1941). Lees meer . Hij verleende ook zijn medewerking aan de zogeheten derde Raad van Vlaanderen (1931) Raad van Vlaanderen (1931-1940)
De Raad van Vlaanderen (1931-1933) moest leiding geven aan de Vlaamse strijd, maar had geen concrete politieke invloed. Haar maandblad Tijdingen van de Raad van Vlaanderen bleef verschij... Lees meer en publiceerde herhaaldelijk in Tijdingen van den Raad van Vlaanderen, het blad van deze op initiatief van Roza de Guchtenaere De Guchtenaere, Rosa
Rosa de Guchtenaere (1875-1942) was een Vlaams-nationalistisch activiste, onderwijzeres en feministe. Ze engageerde zich voor talrijke anti-Belgische comités en verwierf bekendheid als pr... Lees meer tot stand gekomen vereniging onder de leiding van August Borms Borms, August
August Borms (1878-1946) speelde een prominente rol in de activistische collaboratie tijdens de Eerste Wereldoorlog en groeide nadien uit tot hét symbool van de amnestiebeweging, die een ... Lees meer , die de politieke hereniging van de historische Nederlanden vooropstelde als einddoel van de Vlaamse beweging.

In 1936 trad Waternaux op als medestichter van de Stichting Noord-Nederland-Vlaanderen Stichting Noord-Nederland Vlaanderen
De Stichting Noord-Nederland Vlaanderen (1936-1941), die nauwe banden onderhield met het Vlaams Nationaal Verbond (VNV),  was een Nederlandse organisatie die via activiteiten in verband ... Lees meer , waarvan hij voorzitter werd. De initiatiefnemers van deze vereniging, met afdelingen in enkele grotere Nederlandse steden, wilden via culturele activiteiten de Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer gedachte promoten. Waternaux was bovendien een tijd lang bestuurslid van de Nederlandsche Unie Nederlandsche Unie
De Nederlandsche Unie was een Groot-Nederlandse organisatie uit het interbellum. Lees meer .

Tegelijk was hij werkzaam als correspondent van Volk en Staat Volk en Staat
Volk en staat (15 november 1936 - 3 september 1944) was een Vlaams-nationalistisch dagblad en orgaan van het Vlaamsch Nationaal Verbond. Het blad verscheen als opvolger van De Schelde (1... Lees meer , het in 1936 opgerichte partijdagblad van het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer (VNV). Naar aanleiding van de 20ste verjaardag van de bekendmaking van de uitroeping van de Vlaamse onafhankelijkheid door de Raad van Vlaanderen op 22 januari 1918, publiceerde hij in de editie van 3 februari 1938 van deze Vlaams-nationalistische partijkrant een ooggetuigenverslag over dat gebeuren.

Sinds de stichting van het VNV in 1933 was Waternaux, als voorzitter van het Vlaamsch Secretariaat voor Noord-Nederland Vlaamsch Secretariaat voor Noord-Nederland
Het Vlaamsch Secretariaat voor Noord-Nederland was een partijpolitieke satellietorganisatie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) in Rotterdam die in 1937 werd opgericht. Lees meer , al verantwoordelijke voor partijafdeling in Nederland, die overigens weinig voorstelde. Dit correspondent- en voorzitterschap behield Waternaux tot hij in september 1944 met zijn gezin uitweek naar Duitsland. De Stichting Noord-Nederland-Vlaanderen beschikte over een eigen periodiek, aanvankelijk Maandberichten en later Dietsche Tijdingen Dietsche Tijdingen (1936-1941)
Dietsche Tijdingen was het tijdschrift van de Stichting Noord-Nederland-Vlaanderen onder hoofdredacteurschap van Karel Waternaux. Het blad beklemtoonde de Dietse zending van het Nederland... Lees meer .

In mei 1940 was Waternaux betrokken bij de oprichting van de Groot-Nederlandsche Actie Groot-Nederlandsche Actie
De Groot-Nederlandsche Actie werd opgericht kort na de Duitse bezetting van Nederland in mei 1940. Het initiatief stierf al snel een stille dood, enerzijds omdat de Duitse Nieuwe Orde nie... Lees meer , die hoopte onder de paraplu van de Duitse Nieuwe Orde Groot-Nederlandse initiatieven te kunnen realiseren. Het Duitse burgerlijke bezettingsbestuur in Nederland, net zoals het militaire in België, verbood echter al snel Groot-Nederlandse propaganda en activiteiten (zie Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer ). Uiteindelijk werd de Groot-Nederlandse Actie in 1941 op last van de Duitsers opgeheven.

In mei 1945 keerde Waternaux terug naar België, waar hij in augustus van dat jaar werd gearresteerd. Hij werd veroordeeld tot vijftien jaar hechtenis, maar kwam al in december 1950 vrij. Hij richtte in Antwerpen een boekhoudkantoor op, trad toe tot de Volksunie Volksunie
Tussen 1954 en 2001 bepaalde de Volksunie (VU) als Vlaams-nationalistische partij mee de politieke evolutie in België, van unitaire staat tot federaal koninkrijk. Ze groeide uit tot de tw... Lees meer (VU) en was actief in enkele op Zuid-Afrika Zuid-Afrika
Deze bijdrage belicht de relatie tussen de Vlaamse beweging en Zuid-Afrika van de 19de tot de 21ste eeuw. Lees meer gerichte verenigingen.