Hooger Leven (1906-1914)

Hooger Leven. Algemeen weekblad voor ontwikkelde Katholieke Vlamingen verscheen van november 1906 tot augustus 1914. Het werd door de kring Eigen Leven Eigen Leven
Eigen Leven was een genootschap dat werd opgericht door Marie-Elisabeth Belpaire om de katholieke Vlaamsgezinde krachten te bundelen, in het bijzonder op literair vlak. Als eerste project... Lees meer uitgegeven op initiatief van jurist en sociale wetenschapper Emiel Vliebergh Vliebergh, Emiel
Emiel Vliebergh (1872-1925) was een centrale figuur in de katholieke Vlaamse beweging. Hij stuurde aan op taalwetgeving, culturele ontwikkeling en eenheid onder de katholieke flaminganten... Lees meer , de stuwende en figuur en de belangrijkste inspirator van deze intellectueel-culturele katholieke groep. De Leuvense hoogleraar was op dat moment een spilfiguur in de katholieke Vlaamse beweging: zo was hij onder meer lid van de hoofdraad van de Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer en van het hoofdbestuur van het Davidsfonds Davidsfonds
Het Davidsfonds is een katholieke Vlaamse cultuurvereniging, die werd opgericht in januari 1875. Lees meer , redactiesecretaris van het nauw met Eigen Leven Eigen Leven
Eigen Leven was een genootschap dat werd opgericht door Marie-Elisabeth Belpaire om de katholieke Vlaamsgezinde krachten te bundelen, in het bijzonder op literair vlak. Als eerste project... Lees meer verbonden tijdschrift Dietsche Warande en Belfort Dietsche Warande en Belfort
Dietsche Warande en Belfort was een Vlaams tijdschrift voor literatuur- en geestesleven. Het ontstond in 1900 door de samensmelting van de tijdschriften Dietsche Warande en Het Belfort.... Lees meer en voorzitter van Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer .

Doelstelling en medewerkers

In een promotiefolder luidde het dat het blad de ambitie had om bij te dragen tot de ‘verheffing van ons Vlaamsche Volk’. Hooger Leven had, zo ging het verder, de intentie om te informeren over ‘godsdienstige aangelegenheden, politiek, Vlaamschen strijd, wetenschap, kunst en letteren’. ‘Voorts zal het blad door en door de Vlaamsche belangen verdedigen,’ aldus de slotzin van het strooibriefje. In het editoriaal van het eerste nummer (24 november 1906) met als titel ‘Wie we zijn - Wat we willen’ werd de taak die het blad zich stelde als volgt samengevat: ‘Zoo trekt Hooger Leven de wereld in tot meerdere eer van God en heil van ons Vlaamsche Volk’. In dat stuk werden ook de namen vermeld van de personen die het project Hooger Leven steunden, onder wie Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer , Arnold Hendrix, Karel Heynderickx Heynderickx, Karel
Karel Heynderickx (1875-1962), die zich tijdens zijn rechtenstudie aan de Leuvense universiteit bijzonder actief betoonde in de katholieke flamingantische studentenbeweging, was vanaf 190... Lees meer , August Laporta Laporta, August
August Laporta (1864-1919) speelde een belangrijke rol in de katholieke Vlaamse studentenbeweging van het aartsbisdom Mechelen voor de Eerste Wereldoorlog. Hij was hoofdredacteur van De S... Lees meer , Lodewijk Scharpé Scharpé, Lodewijk
Lodewijk Scharpé (1869-1935) was een taalkundige die aan het begin van de 20ste eeuw bijdroeg tot de vernederlandsing van de Leuvense universiteit. Na de Eerste Wereldoorlog zette hij zic... Lees meer en Reimond Speleers Speleers, Reimond
Lees meer , allen behorend tot de fine fleur van het toenmalige katholieke flamingantisme.

Vliebergh was de eerste hoofdredacteur, maar schoof die functie al in 1907 door naar Norbert Gijsen Gijsen, Norbert
Norbert Gijsen (1883-1971) nam geen erg zichtbare rol op in de Vlaamse beweging, maar verrichtte wel bijzonder veel werk achter de schermen, in het spoor van Maria Belpaire, Emiel Vlieber... Lees meer , zijn vertrouweling en medewerker bij de Boerenbond Belgische Boerenbond
De Boerenbond is een beroepsorganisatie van en voor landbouwers die tot ver in de 20ste eeuw sterke banden had met de Kerk en de katholieke partij, zich van meet af sterk engageerde in de... Lees meer , die ook het redactiesecretariaat en het financieel beheer van het blad voor zijn rekening nam. Vliebergh behield wel de hele tijd dat Hooger Leven bestond de supervisie over de redactionele lijn en fungeerde de facto ten minste als co-hoofdredacteur. De namen van de redactieleden – behalve die van Vliebergh – werden nooit gepubliceerd, maar uit de door Gijsen opgemaakte verslagen van de redactievergaderingen blijkt dat 12 personen deel uitmaakten van de redactieraad, onder wie Frans van Cauwelaert, Lodewijk Dosfel Dosfel, Lodewijk
Lodewijk Dosfel (1881–1925) was een jurist die in de Vlaamse beweging bekendheid verwierf door zijn engagement in de Vlaamse katholieke studentenbeweging en in de campagne voor Vlaamse ta... Lees meer en Jef van den Eynde Van den Eynde, Jef
Jef van den Eynde (1879-1929) was een Leuvens studentenleider in de periode 1899-1908. Hij zorgde voor het zelfbewuster worden van de Vlaamse studenten in Leuven door hen te onderscheiden... Lees meer en de priesters Jan Bernaerts Bernaerts, Jan
Jan P. Bernaerts (1879-1956) was een Vlaamsgezinde priester, actief in de katholieke Vlaamse studentenbeweging en de toneelliefhebbersbeweging. Hij was aalmoezenier aan het front tijdens ... Lees meer , Karel de Wals De Wals, Karel
Priester Karel de Wals (1879-1920) ijverde voor de vernederlandsing van het (middelbaar) onderwijs, onder meer via publicaties over Nederlandse schrijvers voor de Katholieke Hogeschoolui... Lees meer en Eugeen van de Perre Van de Perre, Eugeen
Eugeen van de Perre (1876-1952) was onderpastoor van de Antwerpse Heilig Hartparochie. Hij zette zich na de Eerste en de Tweede Wereldoorlog in voor getroffenen door de repressie. Lees meer .

Wegbereider van de krant De Standaard

De directe aanleiding tot de oprichting van Hooger Leven was de publicatie door het Belgische episcopaat van de Instructions collectives, waarin – ondanks de jarenlange pleidooien en acties van Vlaamsgezinde katholieken zoals Vliebergh voor Nederlandstalig katholiek middelbaar Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer en hoger onderwijs Hoger onderwijs
De evolutie van het Vlaamse hoger onderwijs werd gekenmerkt door een moeizame vernederlandsingspolitiek, gaande van het vroegste verschijnen van Nederlandstalig onderwijs tot de integrale... Lees meer – werd gesteld dat het Nederlands geen volwaardig instrument kon zijn voor de overdracht van wetenschappelijke en culturele kennis en inzichten in scholen en opleidingsinstituten, dat de tweetaligheid in het katholieke onderwijsnet behouden bleef en dat de volledige vernederlandsing ervan er nooit zou komen (zie Kerk Kerk
De verhouding tussen Kerk en Vlaamse beweging vertoont historisch een tweevoudig beeld. Enerzijds waren de godsdienstige en de Vlaamsgezinde overtuiging innig verstrengeld en vormde de cl... Lees meer ). Hooger Leven stelde zich tot doel om – na deze als een opdoffer ervaren bisschoppelijke verklaring – de spreekbuis te zijn van het katholieke flamingantisme en onder meer de vernederlandsing van het (katholiek) onderwijs alsnog te bevorderen en te helpen realiseren. Het blad vormde de aanzet en de aanloop tot een destijds fel gewenste katholieke Vlaamsgezinde krant, die er uiteindelijk kwam met De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer (1914 en de facto 1918). De eerste zin van het hoofdartikel van het openingsnummer van Hooger Leven stelde het als volgt: ‘De opstellers van Hooger Leven zijn Kathol. Vlamingen wien het spijt dat er geen groot Vlaamsch kath. Dagblad bestaat. Zij meenen dat de tijd nog niet gekomen is om er een in de hoofdstad uit te geven, en dat, intusschentijd, een degelijk algemeen weekblad deugd kan doen’.

Hooger Leven kende een moeizame start en telde na drie maanden slechts vijfhonderd abonnees. In 1907 zou dat aantal echter verdubbelen en daarna steeg de oplage tot ongeveer 2.000 exemplaren. Het blad beschikte over weinig inkomsten uit advertenties en deed bijgevolg vooral een beroep op medewerkers die gratis teksten leverden. Een nummer kostte van 1906 tot 1914 vijf frank.

Inhoudsanalyse

De vormgeving van Hooger Leven was sober en straalde – zoals de bijdragen – vooral ernst en degelijkheid uit. Het blad telde steeds een aantal vaste rubrieken en kronieken. In ‘Mengelmaren’ werd verslag uitgebracht over de werking van in hoofdzaak katholieke Vlaamsgezinde organisaties en verenigingen. In ‘Onze Beweging’ werden uitspraken gepresenteerd van Vlaamse prominenten, die in 1911 werden gebundeld in een gelijknamige publicatie in boekvorm. Onder de kop ‘Davidsfonds’ werden de voorbije activiteiten van deze katholieke cultuurvereniging becommentarieerd en de komende aangekondigd. In ‘Vlaamsch leven te Leuven’ werd bericht over Met Tijd en Vlijt Met Tijd en Vlijt
Met Tijd en Vlijt was een Vlaamsgezind Studentengenootschap dat in 1836 aan de Leuvense universiteit werd opgericht en bleef bestaan tot na de Tweede Wereldoorlog. Het speelde tot 1875 e... Lees meer , Taal en Kennis Taal en Kennis
Taal en Kennis was een Vlaamsgezinde studentenkring uit Leuven die begin 1903 werd opgericht door Frans van Cauwelaert, met als doel de vernederlandsing van het onderwijs en de wetenschap... Lees meer en andere Vlaamsgezinde (studenten)initiatieven in de universiteitsstad.

Hooger Leven verleende redactionele ondersteuning aan De Lelie De Lelie
De Lelie (1909-1914) was een katholiek damestijdschift voor Noord en Zuid. Het stimuleerde het gebruik van het Nederlands en ijverde voor de vrouwenemancipatie. Lees meer (1909-1914). Vanaf mei 1910 werd het tijdschrift Onze Tijd opgenomen als een soort van bijvoegsel van Hooger Leven in de vakantieperiodes.

Hooger Leven steunde nadrukkelijk de oprichting van een Katholiek Vlaamsch Secretariaat Katholiek Vlaamsch Secretariaat
Lees meer , dat vanaf begin 1908 de dagelijkse coördinatie op zich nam van het Katholiek Vlaamsch Oud-Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Oud-Hoogstudentenverbond
Lees meer . Het was vanuit deze organisatie dat in 1914 de krant De Standaard De Standaard (1914-)
Het eerste nummer van het dagblad De Standaard verscheen op 4 december 1918. De krant was gedurende vele decennia hét blad bij uitstek van de katholieke Vlaamse beweging in al haar varian... Lees meer concreet gestalte kreeg. Onder de hoofding ‘Vlaamsche Belangen’ kondigde Hooger Leven gebeurtenissen en evenementen in verband met de Vlaamse beweging aan en werd er verslag over uitgebracht. Veel aandacht ging daarbij uit naar de vernederlandsing van de Gentse universiteit, op dat moment een van de belangrijkste strijdpunten van het flamingantische middenveld en van Vlaamsgezinde politici uit alle partijen.

Het redactieadres van Hooger Leven was tot februari 1913 gevestigd bij drukkerij Bomans en Van Brusselen en daarna bij De Vlaamsche Drukkerij De Vlaamsche Drukkerij
De Vlaamsche Drukkerij was een katholieke drukkerij en uitgeverij die in 1907 in Leuven werd opgericht. In 1969 sloot de uitgeverij van de Vlaamsche Drukkerij de deuren. De drukkerij zelf... Lees meer , beide in Leuven.

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer in augustus 1914 hield het blad op te bestaan.