Hooger Leven (1927-1938)

Publicatie
Elke Brems (2023, ongewijzigd), Elke Brems (1998)

Hooger Leven (1927-1938) was een algemeen katholiek Vlaams weekblad opgericht door Gerard Walschap. Nadat het blad initieel een politiek neutrale voer, steunde het de Katholieke Vlaamsche Volkspartij.

Volledige titel
Hooger Leven : Algemeen Vlaamsch Kultureel Weekblad
Alternatieve titel
Hooger Leven : Algemeen Weekblad
Periode
1927 -
1938
Leestijd: 3 minuten

Algemeen Weekblad (1927-1938), opgericht op initiatief van Gerard Walschap Walschap, Gerard
Gerard Walschap (1898-1989) was een Vlaamse auteur. Lees meer
, die een leemte zag na het verdwijnen van Het Vlaamsche Land Het Vlaamsche Land
Het Vlaamsche Land (1919-1926) was een katholieke en Vlaamsgezinde uitgeverij, boekhandel en weekblad. Lees meer
, en norbertijn Paul Valvekens Valvekens, Paul
Paul Valvekens (1897-1940) was een Brabantse norbertijn, die als journalist-historicus zijn lezers christelijke cultuur bij wilde brengen. Hij was hoofdredacteur van Averbode’s Weekblad e... Lees meer
, die er een aanvulling in vond voor het ambitieloze Averbode's Weekblad

Op 10 oktober 1926 publiceerde dat laatste blad het voorstel voor de uitgave van Hooger Leven. Een maand later, op 14 november 1926, verscheen een proefnummer waarin de intenties van het tijdschrift werden verduidelijkt: "Het wil, overheen alle politieke geschillen onder katholieke Vlamingen, ijveren voor den in Vlaanderen broodnodigen kultuurarbeid." De opzet was allerminst bescheiden; voor Walschap was de oprichting van Hooger Leven "een feit van grooter betekenis dan de vervlaamsching der Gentsche hoogeschool".

De strijd tegen de katholieke verdeeldheid werd echter bemoeilijkt door de innerlijke verdeeldheid van de redactie. Reeds in het proefnummer besloot Valvekens categoriek: "Eerst dus zelfkultuur", terwijl Walschap juist "gestadig over alle grenzen (wilde) kijken". Walschaps verruimde, esthetische kunstkritiek wekte het wantrouwen van de norbertijnen van Averbode-abdij, die strikt zedelijke criteria hanteerden.

Problemen van financiële, redactionele en persoonlijke aard maakten dat het tijdschrift gedurende zijn twaalfjarige bestaan aan allerlei wijzigingen onderhevig was. In oktober 1931 verzaakte de abdij aan het bezit en de uitbating van Hooger Leven omdat het een verliespost was. Na geharrewar tussen Walschap en Valvekens kwam het blad in handen van een in juli 1932 opgerichte naamloze vennootschap. Vanaf 1 januari 1933 was Valvekens de enige hoofdredacteur, maar Walschap bleef zijn rubrieken behouden.

De grootste ommekeer kwam er op 2 juni 1935. Het blad werd in een nieuw kleedje gestoken en de redactie was vanaf dan de NV Altiora in Antwerpen, die er een 'populairder' blad van maakte. Bij de oprichting had Hooger Leven zich neutraal verklaard ten aanzien van de politieke tegenstellingen in het katholieke kamp. Nu verliet het die koers en verklaarde zich een voorstander van de toenadering tussen de Katholieke Vlaamsche Volkspartij Katholieke Vlaamsche Volkspartij
De Katholieke Vlaamsche Volkspartij was de Vlaamse vleugel van het Blok der Katholieken van België, opgericht op 11 oktober 1936 met als Franstalige tegenhanger de Parti catholique social... Lees meer
(KVV) en het Vlaamsch Nationaal Verbond Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer
(VNV) ( Beginselakkoord KVV-VNV Beginselakkoord KVV-VNV
Het beginselakkoord KVV-VNV werd ondertekend door vertegenwoordigers van de Katholieke Vlaamsche Volkspartij (KVV) en het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) op 8 december 1936. Het moest ee... Lees meer
). Bij het mislukken van het akkoord in 1936 koos Hooger Leven de zijde van de KVV. Het katholieke streven primeerde immers op het Vlaamse. Bovendien was Hooger Leven een voorstander van de democratie. Toch streed het weekblad mee voor een verharding en politisering van de Vlaamse eisen. Voorzichtiger sprong het om met het Diets Diets
Het woord ‘Diets’ stamt uit het Middelnederlands. In de context van de Vlaamse beweging dook deze term voor het eerst op in de loop van de 19de eeuw, meestal als equivalent voor Nederlan... Lees meer
e ideaal, "waartegenover geen enkel Vlaming vijandig, maar alle nuchter denkende Vlamingen sceptisch staan".

De algemeen maatschappelijke opzet van Hooger Leven werd weerspiegeld in de talrijke en veranderende rubrieken, zoals "Uit de katholieke wereld", "Wetten en recht", "Sociale Arbeid", "Opvoeding en Onderwijs", "Voor de vrouwen", "Kunst en Letteren", "Wetenschap", "Tijdsignalen", "Leer en leven" en "Handel en nijverheid". Daarvoor kon Hooger Leven rekenen op een ruim en wisselend medewerkersbestand, onder wie Paul-Willem Segers Segers, Paul-Willem
Paul-Willem Segers (1900-1983) was secretaris van het ACW en achtereenvolgens KVV- en CVP-politicus, die na de Tweede Wereldoorlog verschillende ministerposities bekleedde. Hij was betrok... Lees meer
, T. Valvekens, Emiel Valvekens Valvekens, Paul
Lees meer
, Jan Valvekens Valvekens, Jan
Jan Valvekens (1894-1951) was een Vlaamsgezinde Antwerpse advocaat en katholiek politicus in de lijn van Frans van Cauwelaert, die onder andere secretaris was van de Katholieke Vlaamsche ... Lees meer
, J. de Bruyne, J.T. Sieben, J. van den Brande, Walschap, André Demedts Demedts, André
André Demedts (1906-1992) was een Vlaamsgezinde auteur, voordrachtgever en inspirator van literaire organisaties. Zo werd hij in Vlaanderen een belangrijke cultuurdrager. Demedts gold bov... Lees meer
, Urbain van de Voorde Van de Voorde, Urbain
Urbain van de Voorde (1893-1966) was een Vlaamsgezinde dichter, essayist, journalist, literatuurcriticus en polemist. Lees meer
, Odiel Daem Daem, Odiel
Odiel Daem (1907-1956) was een Vlaams politicus en voorzitter van Rex-Vlaanderen van 1939 tot 1941. Na de oprichting van de Eenheidsbeweging-VNV werd hij benoemd tot schepen van Schone Ku... Lees meer
, Willem Putman Putman, Willem
Lees meer
en Albert Westerlinck Aerts, José
De priester José Aerts (1914-1984), beter bekend onder zijn pseudoniem Albert Westerlinck, was dichter, schrijver en literair criticus. Hij was vanaf 1969 hoofdredacteur van het literair ... Lees meer
.

Het laatste nummer van Hooger Leven (24 december 1938) bleef vaag over de redenen van de stopzetting. Het tijdschrift beschouwde zichzelf als een zeer belangrijk en succesrijk blad dat ten onder was gegaan aan "'groote' mannen (die) zich hardnekkig vastklampen aan klein-menschelijk geploeter en ziekelijke bedilzucht".

Literatuur

– K. Feremans, De maatschappelijke opstelling van Hooger Leven, Algemeen Weekblad 1927-1938, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 1993.
– L. Missinne, Kunst en Leven, een wankel evenwicht, 1994.

Suggestie doorgeven

1998: Elke Brems

2023: Elke Brems

Databanken

Inhoudstafel