De Wyels, Emiel

Emiel (Franco) de Wyels raakte vanaf zijn jeugd levenslang bevriend met zijn dorpsgenoten Frans Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer en August van Cauwelaert Van Cauwelaert, August
De Vlaamsgezinde katholiek August van Cauwelaert (1885-1945), die professioneel aan de slag was als advocaat en rechter, was ook literair actief als dichter en essayist. Hij was betrokken... Lees meer . Op 1 oktober 1901 legde hij zijn eerste geloften af in de abdij Affligem. Nadien studeerde De Wyels aan de benedictijnse universiteit Sant’ Anselmo in Rome, waar hij een doctoraat in de filosofie en de theologie behaalde. Vanaf 1912 werd hij prior van zijn abdij. Franco de Wyels onderhield in deze periode contacten met de katholieke Vlaamsgezinde studentenbeweging in Leuven Studentenbeweging in Leuven
De studentenbeweging in Leuven leverde een cruciale bijdrage aan de Vlaamse beweging, zowel via directe actie als door de vorming van toekomstige voormannen. De beweging had een grote aan... Lees meer : zo gaf hij een voordracht over liturgie voor de studentenvereniging Amicitia Amicitia
Amicitia was een katholieke en Vlaamsgezinde studentenvereniging die in 1911 werd opgericht aan de Leuvense universiteit. Lees meer en in 1913 vergaderde het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer tweemaal in Affligem, onder voorzitterschap van De Wyels, op initiatief van Frans van Cauwelaert.

Aalmoezenier aan het front

Tijdens de Eerste Wereldoorlog diende De Wyels als aalmoezenier aan het IJzerfront, waarbij hij driemaal gewond werd, de laatste maal bijna dodelijk. Hij was zeer geliefd, zowel bij de officieren als bij de soldaten, bij gelovigen en atheïsten. In Alveringem werd De Wyels bevriend met Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer . Hoewel hij, in tegenstelling tot Verschaeve, op de achtergrond bleef, gaf hij blijk van een Vlaamsgezinde houding. Zo werkte de priester mee aan verschillende flamingantische periodieken achter de frontlinie en in Nederland. In 1915 zond hij op verzoek van Frans van Cauwelaert een artikel in naar de krant Vrij België Vrij België
Vrij België was een weekblad van de Belgisch loyale flamingantische vluchtelingenpers, uitgegeven in Den Haag (1915-1918), onder hoofdredactie van de katholiek Frans van Cauwelaert en de ... Lees meer met als titel ‘Voorwaardelijke medewerking aan België’s eerherstel’. Daarnaast werd hij betrokken bij de problemen van De Belgische Standaard De Belgische Standaard
Lees meer en Ons Vaderland Ons Vaderland (1914-1922)
Lees meer . Op 11 september 1916 stelde De Wyels tijdens een bijeenkomst bij dokter Jozef Verduyn Verduyn, Jozef
Frontarts Jozef Verduyn (1884-1936) was een van de boegbeelden van Heldenhulde, een comité dat Vlaamse soldaten die tijdens de Eerste Wereldoorlog waren gesneuveld wilde eren met een Vlaa... Lees meer in Pollinkhove voor om beide Vlaamsgezinde kranten te versmelten om tweedracht te vermijden. Hij kreeg de opdracht om Elisabeth Belpaire Belpaire, Marie-Elisabeth
Marie-Elisabeth Belpaire (1853-1948) was een welgestelde Vlaamsgezinde auteur die verschillende projecten realiseerde ter promotie van de literatuur (zoals het tijdschrift Dietsche Warand... Lees meer en Ildefons Peeters Peeters, Ildefons
De loyaal-Belgische en Vlaamsgezinde kapucijnerpater Ildefonds Peeters (1886-1929) was samen met Marie-Elisabeth Belpaire de sterkhouder van de krant De Belgische Standaard (1915-1919). ... Lees meer , de drijvende krachten achter De Belgische Standaard, daartoe te overhalen, maar slaagde daar niet in. Bij de daaropvolgende reorganisatie van De Belgische Standaard werd hij in de beheerraad opgenomen.

In 1916 schreef De Wyels een lange brief aan Frans van Cauwelaert om zijn hart te luchten over de aantijgingen in Le XXe Siècle Le XXe Siècle
Le XXe Siècle (1895-1940) was een Brussels katholiek dagblad. Het werd na de Duitse inval in 1914 de spreekbuis van het Belgisch nationalisme en annexionisme, wat leidde tot een breuk tus... Lees meer aan het adres van de Vlaamse aalmoezeniers. Samen met Belpaire richtte hij studiekringen op, stelde zijn boeken ter beschikking en woonde de vergaderingen bij. In 1917 verscheen het Gebedenboek van de Vlaamse soldaat Gebedenboek van den Vlaamschen soldaat
Het Gebedenboek van den Vlaamschen Soldaat (1916) was een uitgave aan het IJzerfront van het Secretariaat der Katholieke Vlaamsche Hoogstudenten en enkele geestelijken. Lees meer , opgesteld door Verschaeve en verscheidene aalmoezeniers waaronder De Wyels. Toen Vrij België in 1917 voor onbepaalde tijd aan het front verboden werd, was hij zeer verontwaardigd.

Interbellum

Na de oorlog doceerde hij liturgie aan de Hogeschool voor Vrouwen in Antwerpen, waar hij op 5 oktober 1919 de openingsrede hield. In hetzelfde jaar ijverden De Wyels en Frans van Cauwelaert  voor de stichting en de leiding van een Vlaams college in de stad Antwerpen. Kardinaal Mercier Mercier, Désiré
Désiré Mercier (1851-1926) was van 1906 tot 1926 de kardinaal-aartsbisschop van het aarts­bisdom Mechelen. Hij was een vurig propagandist van het Belgisch patriottisme en leefde tijdens ... Lees meer ging daar niet op in. In 1921 vatten De Wyels en Van Cauwelaert een plan op voor de oprichting van een benedictijns college te Heide-Kalmthout, maar dat werd niet goedgekeurd door de abdijgemeenschap. De Wyels werd in 1922 weggepromoveerd naar Rome, tot grote woede van Verschaeve, die vond dat intellectuelen zoals dom Franco onmisbaar waren in Vlaanderen. Hij keerde in 1930 terug naar Affligem, maar onthield zich van alle politieke activiteiten. Vlaamsgezinde vrienden, zoals Van Cauwelaert, bleven hem consulteren bij belangrijke beslissingen.

Tweede Wereldoorlog en later

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd prior De Wyels wegens hulpverlening aan twee Duitse deserteurs ter dood veroordeeld, maar hij ontsnapte aan de doodstraf dankzij de tussenkomst van zijn vroegere vriend Verschaeve, die echter in Affligem niet meer welkom was vanwege zijn collaboratie Collaboratie
Collaboratie verwijst naar de samenwerking met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, in casu van het Vlaams-nationalisme en een deel van de Vlaamse beweging. Lees meer met de bezetter.

In 1951 werd hij tot abt verkozen en in 1952 wijdde hij, met toestemming van het aartsbisdom Mechelen, tijdens de IJzerbedevaart IJzerbedevaarten
De IJzerbedevaart is een jaarlijkse herdenking van de Vlaamse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog, die ontstond omstreeks 1920. Dit voor de Vlaamse beweging erg symbolische gebeur... Lees meer de eerste steen van de nieuwe IJzertoren IJzertoren
De IJzertoren is een Vlaamsgezind monument in Diksmuide, dat in 1928-1930 werd opgericht als eerbetoon aan de Vlaamse soldaten die sneuvelden aan het IJzerfront tijdens de Eerste Wereldoo... Lees meer in Diksmuide. In 1961 ondertekende abt De Wyels  Het memorandum der Vlaamse burgers, een initiatief van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond
Lees meer . Een groot aantal Vlaamse vooraanstaanden verklaarden zich akkoord met een Vlaams minimumprogramma dat ter ondertekening werd voorgelegd aan de volksvertegenwoordigers.