Rietjens, Edgar

Persoon
Sam Van Clemen (2023, herwerking), Reginald De Schryver (1998)

Edgard Rietjens (1892-1933) koos tijdens de Eerste Wereldoorlog voor het activisme en was in 1917 medeoprichter en later bestuurslid van de Dietsche Bond.

Volledige voornaam
Edgar Henri
Pseudoniem
E.H.
Alternatieve naam
Edgard Rietjens
Geboorte
Sint-Truiden, 5 april 1892
Overlijden
Elsene, 9 maart 1933
Leestijd: 3 minuten

Ontluikend flamingantisme

De Limburgse apothekerszoon Edgard Rietjens studeerde Germaanse filologie aan de Université Libre de Bruxelles (ULB), waar hij bevriend raakte met zijn studiegenoot Eugène Cantillon Cantillon, Eugène
Eugène Cantillon (1893-1942) werkte in 1915 vanuit Nederland kortstondig mee aan de activistische krant De Vlaamsche Post. Van 1918 tot zijn overlijden was hij journalist bij de krant Het... Lees meer
en de in Brussel woonachtige Nederlandse domineeszoon en rechtenstudent Derk Hoek Hoek, Derk
De Nederlander Derk Hoek (1887-1976) studeerde vóór 1914 rechten aan de Brusselse universiteit en kwam er in contact met de Vlaamse beweging. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij betrok... Lees meer
, die allebei ook sympathiseerden met de Vlaamse beweging. Rietjens was enige tijd voorzitter van Geen Taal Geen Vrijheid Geen Taal Geen Vrijheid
Geen Taal Geen Vrijheid is de kenspreuk en tot einde van de jaren 1940 de roepnaam van de Vlaamse studentenkring van de Brusselse universiteit. Lees meer
, de Vlaamsgezinde studentenvereniging aan de ULB. Hij was ook een tijdlang voorzitter van de Brusselse afdeling van de Groeningerwacht Groeningerwachten
De Groeningerwacht was een Vlaamsgezinde jongemannenvereniging, opgericht op 11 juli 1909 en ontbonden bij het einde van de Eerste Wereldoorlog. De organisatie stapte mee in het activisme... Lees meer
, een in 1909 opgerichte organisatie die flaminganten van uiteenlopende ideologische signatuur groepeerde.

Eerste Wereldoorlog

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer
werkte Rietjens in zijn geboortestad Sint-Truiden korte tijd als medewerker van het Rode Kruis en vervolgens vluchtte hij – zoals zovele Belgen – naar Nederland. Hij verbleef meestal in Utrecht, waar hij zijn studies voortzette aan de plaatselijke universiteit maar die niet afmaakte. Hij had vooral omgang had met Anton van Vessem Van Vessem, Anton
Anton van Vessem (1887-1966) was een Nederlands advocaat, politicus voor de Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland en aanhanger van de Groot-Nederlandse gedachte. Lees meer
, die er uitgeweken Vlaamse studenten bijstond. Op 29 april 1915 woonde Rietjens in Gent een zitting bij van de radicaal- activistische Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer
en pan-Germaanse groep Jong-Vlaanderen Jong-Vlaanderen (1914-1918)
Jong-Vlaanderen (1914-1918) was een in Gent opgerichte activistische drukkingsgroep, die tijdens de Eerste Wereldoorlog een radicaal Vlaams-nationalistisch en anti-Belgisch politiek progr... Lees meer
en hij werkte ook mee aan hun krant De Vlaamsche Post De Vlaamsche Post
Lees meer
.

Rietjens was ook bedrijvig als publicist. Hij werkte mee aan activistische bladen zoals De Vlaamsche Stem De Vlaamsche Stem (1915-1916)
De Vlaamsche Stem (1915-1916) was een Vlaamsgezind dagblad dat in Nederland verscheen en na een tijd in Duitse handen overging. De koerswijziging die het dagblad als gevolg daarvan onderg... Lees meer
(1915-1916) en Dietsche Stemmen Dietsche Stemmen
Dietsche Stemmen was een Groot-Nederlands georiënteerd tijdschrift (1915-1918) dat het activisme steunde, een zelfstandig Vlaanderen nastreefde en Nederlandse ‘stamgenoten’ voor dit prog... Lees meer
(1915-1918), waarvan hij redactielid was en de ‘Vlaamsche Kroniek’ schreef. Verder was hij een tijdlang ‘redacteur-secretaris voor Vlaanderen’ van De Toorts De Toorts
De Toorts verscheen tussen 1916 en 1921 en werd uitgegeven in Utrecht. De ondertitel van het tijdschrift luidde: Staat- en Letterkundig weekblad voor Holland, Vlaanderen en Zuid-Afrika on... Lees meer
(1916-1921), waarin hij tot zijn terugkeer naar België in 1918 heel wat, vaak sterk polemische bijdragen publiceerde. Anton van Vessem, een Groot-Nederlandse Utrechtse jurist die een goede bekende was van Rietjens, was ‘redacteur-secretaris voor Holland en Zuid-Afrika’ van De Toorts. In 1917 was Rietjens, nog steeds in zijn woonplaats Utrecht medestichter van de Dietsche Bond Dietsche Bond
De Dietsche Bond (1917-1941) werd opgericht als activistisch gezind alternatief voor het neutrale Algemeen-Nederlands Verbond. De bond nam verschillende prominente activisten op in zijn ... Lees meer
, waarvan hij enige tijd bestuurslid is geweest.

In het laatste oorlogsjaar keerde Rietjens terug naar België waar hij zich actief engageerde in het activisme als lid van de Gouwraad van Brabant en als hoofdredacteur van de krant De Gazet van Brussel (vanaf 2 oktober 1918). In Brussel werd hij lid van de Gouwraad van Brabant en in het najaar nam hij nog enkele weken de leiding over De Gazet van Brussel, die van 2 oktober 1918 af uitkwam onder de naam De Tijd.

Na de Eerste Wereldoorlog

Waar Rietjens na de Eerste Wereldoorlog woonde en wat hij deed, kon vooralsnog niet worden achterhaald. In ieder geval kandideerde hij in oktober 1932 namens de Belgische Werkliedenpartij (BWP) Socialistische partij
De socialistische partij werd in België in 1885 opgericht als de Belgische Werkliedenpartij (BWP), veranderde in 1945 haar naam in Belgische Socialistische Partij (BSP) en viel in 1978 u... Lees meer
bij de gemeenteraadsverkiezingen in Brustem, nu een deelgemeente van zijn geboortestad Sint-Truiden en in december daaropvolgend bij de provincieraadsverkiezingen in Limburg Limburg
Lees meer
. Ondertussen baatte hij een bar uit in Elsene, waar hij overleed bij een auto-ongeluk.

Literatuur

– M. van de Velde, Geschiedenis der Jong Vlaamsche Beweging, 1941.
– C. Albrecht en P. van Hees, 'Dietsche Stemmen. Tijdschrift voor Nederlandsche Stambelangen', in WT, jg. 51, nr. 3 (1992), p. 129-143.

Suggestie doorgeven

1975: Reginald De Schryver / Lammert Buning (pdf)

1998: Reginald De Schryver

2023: Sam Van Clemen

Inhoudstafel