Tack, Pieter

Studies

Pieter Tack doorliep de middelbare school aan het Antwerpse atheneum en studeerde vervolgens Germaanse filologie aan de Gentse rijksuniversiteit, waar hij een later bekroonde eindverhandeling afleverde over het Oudnederfrankisch. Als scholier was hij voorzitter van de Vlaamsgezinde leerlingenbond van het Antwerpse atheneum en werkte hij mee aan de leerlingentijdschriften Onze Taal Onze Taal (1888-1889)
Onze Taal was een tijdschrift uitgegeven door het taalminnende genootschap van Antwerpse atheneumstudenten, de Vlaamsche Kring (1888-1889). Lees meer en De Goedendag De Goedendag (1891-1940)
Lees meer . Als universiteitsstudent was hij voorzitter van het taalminnend studentengenootschap ’t Zal Wel Gaan 't Zal Wel Gaan
Lees meer . In Gent zette hij zich sterk in voor de vereniging Hooger Onderwijs voor het Volk Hooger Onderwijs voor het Volk
Hooger Onderwijs voor het Volk was de Nederlandstalige hogeschooluitbreiding van de Gentse universiteit, opgericht in 1892. Lees meer , die vanaf 1892 lezingen inrichtte voor niet-universitairen. Samen met Lodewijk de Raet De Raet, Lodewijk
Lodewijk de Raet (1870-1914) was een econoom en ambtenaar die in belangrijke mate bijdroeg aan de theorievorming over de Vlaamse beweging en deze van een sociaaleconomisch denkraam voorza... Lees meer publiceerde hij over het belang van dergelijke, uit Groot-Brittannië overgewaaide, emanciperende, naschoolse vormingsinitiatieven, niet het minst voor de Vlaamse beweging.

Leraar

Vervolgens werkte Tack als leraar achtereenvolgens aan de athenea van Hoei, Mechelen en Elsene en aan de rijksnormaalschool voor meisjes in laatstgenoemde Brusselse gemeente.

In zijn woonplaats Mechelen was Tack vóór de Eerste Wereldoorlog Eerste Wereldoorlog
De Vlaamse beweging is fundamenteel getekend door de Eerste Wereldoorlog. De oorlog maakte een verregaande democratisering onafwendbaar, met wezenlijke gevolgen voor het politieke draagv... Lees meer een van de leidende figuren in de plaatselijke afdelingen van Hooger Onderwijs voor het Volk, het Willemsfonds Willemsfonds
Het Willemsfonds (1851-heden) is een liberaal-vrijzinnige culturele vereniging en drukkingsgroep die het gebruik van het Nederlands promoot en ondersteunt. Lees meer , de Vlaamse Hogeschoolcommissie Vlaamse Hogeschoolcommissies
Van 1896 tot de realisatie ervan in 1930 organiseerden vijf opeenvolgende hogeschoolcommissies het studiewerk over en de propaganda voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit. Zo... Lees meer en het Algemeen-Nederlands Verbond Algemeen-Nederlands Verbond
Het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV) werd in 1895 opgericht. Aanvankelijk behartigde het de belangen van de Nederlandse taal. Later en tot op de dag van vandaag ijvert het voor de brede ... Lees meer . Tegelijk publiceerde hij literatuurhistorische, taalkundige en historische bijdragen, schoolboeken en novelles. Thema’s die daarbij aan bod kwamen, waren onder andere het Hulthemse handschrift, de spelling van het Nederlands en heksenprocessen in Mechelen.

Activist

Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos Tack voor het activisme Activisme
Het begrip activisme verwijst naar de fractie van flaminganten die tijdens de Eerste Wereldoorlog bereid was om politiek of anderszins samen te werken met de Duitse bezetter en financiële... Lees meer en bereidde hij mij mee de opening voor van de door de Duitse bezetter vernederlandste Gentse universiteit, waar hij in 1916 werd aangesteld als hoogleraar Nederlandse taalkunde. Zijn zoon studeerde aan de Vlaamse Hogeschool enige tijd rechten en zowel zijn echtgenote als zijn dochter schreven zich er als vrij student in voor colleges kunstgeschiedenis. Na de bestuurlijke scheiding van België werd hij benoemd tot directeur van de afdeling hoger onderwijs van het Vlaamse ministerie van Wetenschappen en Kunsten. Bij de stichting van de Raad van Vlaanderen Raad van Vlaanderen (1917-1918)
De Raad van Vlaanderen (1917-1918) was een activistisch marionettenparlement tijdens de Eerste Wereldoorlog, dat onderdeel was van de Duitse plannen om in Vlaanderen een blijvende invloed... Lees meer op 4 februari 1917 trad Tack op als voorzitter en hij maakte tevens deel uit van de afvaardiging van dit organisme die op 3 maart daaropvolgend in Berlijn door de Duitse rijkskanselier werd ontvangen. In 1918 werd Tack voorzitter van de Commissie van Gevolmachtigden Commissie van Gevolmachtigden
De Commissie van Gevolmachtigden was in 1918 het uitvoerende orgaan van de Raad van Vlaanderen. De elf gevolmachtigden in de Commissie waren belast met de leiding en vertegenwoordiging va... Lees meer , het uitvoerend orgaan van de Raad van Vlaanderen. Van diens opvolger, de Commissie van Zaakgelastigden Commissie van zaakgelastigden
De Commissie van Zaakgelastigden (1918) was een activistisch bestuursorgaan dat de Duitse bezetter adviseerde. De commissie werd in de zomer van 1918 ingesteld, ter vervanging van de afge... Lees meer , maakte hij geen deel uit.

Na de Eerste Wereldoorlog

In november 1918 week Tack eerst uit naar het Duitse Hannover en later naar het Nederlandse Arnhem. Op 20 februari 1920 werd hij voor zijn betrokkenheid bij het activisme door de Belgische justitie bij verstek ter dood veroordeeld. De lijkrede die hij op 2 augustus 1921 in het Nederlandse Oosterbeek uitsprak bij de teraardebestelling van de Brusselse liberale flamingant en activist Frans Reinhard Reinhard, Frans
Frans Reinhard (1850-1912) was een progressief-liberale en vrijzinnige Brusselse flamingant, die zich tijdens het laatste kwart van de 19de eeuw sterk engageerde in diverse initiatieven o... Lees meer was een onverholen apologie vol retoriek van het activisme, een stellingname die voortaan de alfa en omega van zijn denken en handelen bepaalde. In de jaren 1920 onderhield hij contact met het milieu van de naar Nederland uitgeweken activisten.

Leraar in Middelburg

In 1922 werd de sollicitatie van Tack, die inmiddels een Nederlands onderwijsdiploma voor de vakken Nederlands en Duits had behaald, voor een job als leraar aan het stedelijk gymnasium van Enschede door de minister van Onderwijs afgewezen, hoewel de gemeenteraad hem in die functie had aangesteld. Naar het heet gebeurde dat op vraag van de Belgische regering, wat dan weer leidde tot een protestcampagne vanuit Groot-Nederlandse Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer hoek. Drie later werd Tack in het Zeeuwse Middelburg alsnog aangesteld tot leraar Nederlands aan een dag- en avondschool voor handelsonderwijs. Ondertussen bleef hij publiceren over taal Taal
De ontwikkeling van het Nederlands vormde tot diep in de 20ste eeuw een fundamenteel aandachtspunt in de Vlaamse beweging. De wijze waarop het geschreven en gesproken Nederlands gehanteer... Lees meer , literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer en geschiedenis, onder meer over de historische oorsprong van plaatsnamen op het Zeeuwse Walcheren, toen nog een eiland, waar hij woonde. In 1929 namen Tack en zijn echtgenote de Groot-Nederlands geïnspireerde auteur en voormalige archivaris Willem Zuidema (1855-1938) in huis. In 1935 ging Tack met pensioen en drie jaar later verhuisden hij en zijn vrouw naar Nijmegen, waar hun dochter woonde. Hij overleed tijdens een nieroperatie.

De Tweede Wereldoorlog

Uit briefwisseling met Karel Waternaux Waternaux, Karel
Karel Waternaux (1887-1962) werkte zowel tijdens de Eerste als de Tweede Wereldoorlog samen met de Duitse bezetter, respectievelijk in België en in Nederland. Tijdens het interbellum was... Lees meer , Jef Hinderdael Hinderdael, Jef
Jef Hinderdael (1878-1948) was een Vlaamsgezinde drukker die tijdens de Eerste Wereldoorlog in het radicale, Jong-Vlaamse activisme terechtkwam. Hij werd in de jaren 1930 een overtuigde n... Lees meer , Reimond Kimpe Kimpe, Reimond
Reimond Kimpe (1885-1970) verhuisde na de Eerste Wereldoorlog naar Nederland om te ontsnappen aan gerechtelijke vervolging vanwege zijn activisme. Hij was er werkzaam in de huizen- en weg... Lees meer en andere bij de collaboratie betrokkenen blijkt dat Tack van bij het begin van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer de Nieuwe Orde genegen was. Zowel hij als zijn zoon en schoonzoon ontvingen als voormalige activisten geld van de Bormscommissie Bormscommissie
De Bormscommissie was een commissie die tijdens de Tweede Wereldoorlog schadevergoedingen uitkeerde aan door de Belgische overheid gestrafte activisten van de Eerste Wereldoorlog. Lees meer . Tack onderhield tijdens zijn laatste levensjaren contacten met het collaborerende Vlaams Nationaal Verbond (VNV) Vlaamsch Nationaal Verbond
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) (1933-1945) was een rechts-radicale Vlaams-nationalistische partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nationaalsocialistis... Lees meer . De vertegenwoordiger van deze politieke formatie in Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer , Karel Waternaux, was een van de sprekers op zijn begrafenis.