Vanlandschoot, Romain

Romain Vanlandschoot is de oudste uit een gezin met zeven kinderen van een onderwijzer die later promoveerde tot schooldirecteur. Hij doorliep de Grieks-Latijnse humaniora in het Sint-Lodewijkscollege van zijn geboortestad Brugge, waar hij ook lid was van de Katholieke Studentenactie (KSA) Katholieke StudentenActie
De Katholieke Studentenactie (KSA) was een (jeugd)beweging rond Katholieke Actie. Ze was gericht op scholieren en beschouwde zichzelf als een erfgenaam van de Katholieke Vlaamse Studenten... Lees meer . Vervolgens volgde hij er aan het Groot Seminarie vier jaar de opleiding tot priester, maar zag hij er uiteindelijk van af om toe te treden tot de katholieke geestelijkheid. Na aan de Leuvense universiteit gedurende één academiejaar psychologie en pedagogie te hebben gestudeerd, was hij enige tijd werkzaam bij het Nationaal Christelijk Middenstandsverbond (NCMV) in West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Lees meer .

Studiemeester, godsdienstleraar en cultureel organisator in Tielt

In 1959 werd Vanlandschoot aangesteld als studiemeester-opvoeder in het Sint-Jozefscollege in Tielt en begon hij met een opleiding tot leraar godsdienst aan het Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen in Gent. Bij het begin van het schooljaar 1962-1963 werd hem een lesopdracht voor dat vak toebedeeld in het Vrij Technisch Instituut (VTI) in Tielt, de stad waar hij zich na zijn huwelijk had gevestigd. Tot 1974 combineerde Vanlandschoot beide deeltijdse jobs. Daarna was hij tot eind januari 1992 uitsluitend godsdienstleraar in het VTI in zijn woonplaats.

In Tielt leidde Vanlandschoot films in (voor scholieren), engageerde hij zich vanuit de Stichting Lodewijk de Raet Stichting Lodewijk De Raet
De Stichting Lodewijk de Raet is een vormingsinstelling die in 1952 werd opgericht vanuit een Vlaamse, democratische, emancipatorische en pluralistische maatschappijopvatting en die – zij... Lees meer in het maatschappelijke opbouwwerk voor de regio, schreef hij voor het weekblad De Zondag, was hij betrokken bij de voorbereiding en de oprichting van het cultureel centrum Gildhof en nam hij gedurende vele jaren het voorzitterschap op zich van de beheerraad van de stedelijke openbare bibliotheek Openbare bibliotheken
Openbare bibliotheken kennen een lange geschiedenis, die in de Zuidelijke Nederlanden teruggaat tot de 17de eeuw. Ze spelen een rol in de (stedelijke) leescultuur door op een laagdrempeli... Lees meer . In 1970 richtte hij mee de heemkundige kring De Roede van Tielt op en tot 1982 was hij lid van de redactie van het gelijknamige tijdschrift, waarvoor hij ook tal van artikels aanleverde. Van 1988 tot 2007 was Vanlandschoot lid van afdeling Roeselare-Izegem-Tielt van de Orde van den Prince Orde van den Prince
De Orde van den Prince, opgericht in 1955-1956, is een Vlaams-Nederlands genootschap dat zich op diverse wijzen en via uiteenlopende bedrijvigheden inzet voor de Nederlandse taal en cultu... Lees meer .

Historicus

In 1964 nam Vanlandschoot het hoofdredacteurschap op zich van het oud-leerlingentijdschrift van het Tieltse college ’t Halletorentje, waarin hij zijn eerste bijdragen over de geschiedenis van de Vlaamse beweging Geschiedenis van de Vlaamse beweging
Het ontstaan en verdwijnen van gemeenschappen is het gevolg van een complex geheel van onbewuste en bewuste processen. De verdediging van het Nederlands in België en van de belangen van d... Lees meer publiceerde. Dat zette hem ertoe aan om op een bredere schaal de taaltoestanden in de West-Vlaamse colleges tijdens de 19de eeuw en de katholieke Vlaamse studentenbeweging Katholieke Vlaamse studentenbeweging
De Katholieke Vlaamse Studentenbeweging was de georganiseerde deelname van de katholieke studerende jeugd aan de Vlaamse beweging. Ze leverde daartoe met haar grote aanhang van ca. 1875 t... Lees meer in deze provincie in dezelfde periode te bestuderen en in de verzamelbundel 300 jaar college te Tielt. Van Schola Latina tot Sint-Jozefscollege 1686-1986 (1986) de periode 1848-1914 voor zijn rekening te nemen.

Cyriel Verschaeve

Ondertussen wekten gesprekken in de leraarskamer van dat college – onder meer met diens protegé en goede bekende, voordrachtkunstenaar Antoon van der Plaetse Vander Plaetse, Antoon
Antoon vander Plaetse (1903-1973) was acteur bij het Vlaamsch Volkstoneel en het Nationaal Vlaamsch Tooneel. Tijdens WOII werkte hij voor Zender Brussel. Na de oorlog was hij actief als ... Lees meer – zijn interesse voor Cyriel Verschaeve Verschaeve, Cyriel
Cyriel Verschaeve (1874-1949) was een West-Vlaamse priester, literair auteur, kunstbeschouwer en publicist, die bekend werd als icoon van de Frontbeweging en het opkomende Vlaams-national... Lees meer , over wie hij in 1970 een publicatie afleverde voor het jaarboek Verschaeviana van het Jozef Lootensfonds Jozef Lootensfonds
Het Jozef Lootensfonds werd in 1960 opgericht met de opdracht het leven en oeuvre van Cyriel Verschaeve op wetenschappelijk verantwoorde wijze te bestuderen. Lees meer . Er zouden er tot op vandaag vele artikels volgen in dat en andere tijdschriften en jaarboeken, naast de geannoteerde edities van de Oorlogsgedenkschriften Cyriel Verschaeve, 1944-1946 in samenwerking met Renaat Dedeygere en Wim Meyers (1990) en Cyriel Verschaeve. Oorlogsindrukken, 1914-1917 samen met Daniël Vanacker (1996) én het boek Kapelaan Verschaeve. Biografie (1998). Vanlandschoot was gedurende vele jaren afgevaardigd-bestuurder en drijvende kracht van het Jozef Lootensfonds, dat colloquia organiseerde over Verschaeve en zijn (archivalische) nalatenschap beheerde tot deze collectie in 1995 werd overgedragen aan en in 1999 overgebracht naar het ADVN ADVN | archief voor nationale bewegingen
ADVN | archief voor nationale bewegingen is een archief en onderzoekscentrum, erkend door de Vlaamse overheid als collectiebeherende cultuureelerfgoedorganisatie. Sinds 1984 worden archie... Lees meer . Samen met Frans-Jos Verdoodt Verdoodt, Frans-Jos
Historicus Frans-Jos Verdoodt (1939) specialiseerde zich in de geschiedenis van het daensisme en van de Vlaamse beweging. In 1984 was hij de gangmaker achter de oprichting van het ADVN, w... Lees meer was hij verantwoordelijk voor de inhoudelijke invulling van het vernieuwde museum ‘Kapelenij Verschaeve. Alveringem in de Groote Oorlog’ in de voormalige pastorij van het gelijknamige West-Vlaamse dorp, dat in 2015 werd geopend.

Biograaf

Vanlandschoot is verder de auteur van biografieën over een aantal andere West-Vlaamse flaminganten: Michiel Vandekerckhove. Leven en werk (1980), ‘Meester’ Emiel Butaye, 1882-1953 (samen met Machteld Sohier; 1983), Joris Lannoo. Drukker en uitgever voor Vlaanderen (1984) en Albrecht Rodenbach. Biografie (2002). In De toekomst is al begonnen. 100 jaar Uitgeverij Lannoo. Het verhaal van een voorzichtige durver (2010), samen met Marc Reynebeau en Marie-Anne Wilssens, stond hij in voor het deel over de periode 1909-1959. In 2011 publiceerde hij Een Vlaamse Viking aan het front. Het verhaal van Joris Lannoo en zijn vrienden tijdens WO I. Ook over Joris van Severen Van Severen, Joris
Joris van Severen (1894-1940) is vooral bekend als de oprichter en leider van het fascistisch geïnspireerde Verdinaso (Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen). Medio jaren 1930 verru... Lees meer verschenen van zijn hand her en der tal van meestal erg uitgebreide en diepgravende stukken, net als – zij het minder in aantal – over René de Clercq De Clercq, René
Lees meer , Frederik van Eeden, Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer , Filip de Pillecyn De Pillecyn, Filip
Filip De Pillecyn (1891-1962) was schrijver en journalist. Hij was actief in de Frontbeweging, werkte voor De Standaard en De Tijd en stichtte het satirisch weekblad Pallieter. Tijdens de... Lees meer , Robrecht de Smet De Smet, Robrecht
Robrecht de Smet (1875-1937) was een West-Vlaamse priester en kapelaan. Hij evolueerde in radicale anti-Belgische en autoritaire richting en was betrokken bij het Verbond van Vlaamsche Na... Lees meer en Stijn Streuvels Lateur, Frank
Lees meer .

Hugo Verriest

Een bijzondere plaats in Vanlandschoots historisch oeuvre wordt ingenomen door het met kritische empathie en affiniteit geschreven Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer . Biografie (2014), dat hij al in 1996 aankondigde in een monografie (samen met Godelieve de Clercq) over diens christendemocratisch georiënteerde blad De Nieuwe Tijd De Nieuwe Tijd (1896-1901)
De Nieuwe Tijd (1896-1901) was een Vlaamsgezind en christendemocratisch geïnspireerd weekblad, geleid door Hugo Verriest en Achiel Lauwers. Lees meer (1896-1901). In 2022 realiseerde het ADVN naar aanleiding van de 100ste verjaardag van het overlijden van Verriest een door Jimmy Kets geregisseerde korte film over deze pluralistisch ingestelde Vlaamsgezinde ‘pastoor van te lande’, waarin Vanlandschoot figureerde als verteller. Zijn sterk intellectueel-historisch georiënteerde biografieën, die de betreffende personen op basis van een grote feitenkennis en met veel zin voor nuance onveranderlijk demystifieerden en terugbrachten tot realistische proporties, werden meestal voorafgegaan door voor- of deelstudies over de gebiografeerde figuren in tijdschriften of verzamelbundels.

Maatschappelijke betrokkenheid

In WT. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging Wetenschappelijke Tijdingen
Wetenschappelijke Tijdingen is een tijdschrift, in 1935 opgericht door Jozef Goossenaerts als Wetenschap in Vlaanderen. Het blad moest de Nederlandstalige wetenschap bevorderen en verschi... Lees meer , waarvan hij sinds 1980 redactielid is verschenen van Vanlandschoot tal van uitgebreide recensies, naast een aantal even uitvoerige en op nieuw archiefonderzoek gebaseerde artikels, onder meer over twee flamingantische benedictijnen van de abdij van Steenbrugge, dom Modest van Assche Van Assche, Alfons
Alfons van Assche (1891-1945) was als dom Modest abt van de Sint-Pietersabdij van Steenbrugge. Hij was tijdens het interbellum geestelijk leider van de Katholieke Jongeren Vredesactie. Hi... Lees meer en dom Arnoldus Smits Smits, Arnoldus
Lees meer . De combinatie van Vanlandschoots sociale ingesteldheid en historische zin leidde tot het boek Sluit ze op… Jongeren in de criminaliteit van 1400 tot nu (2008). Een decennium voordien had hij vanuit diezelfde inspiratie een inleiding geschreven bij Wreeck geen kwaad, maar dwing tot goed. Het Sint-Pietersveld, kruispunt van historische en maatschappelijke ontwikkelingen in Vlaanderen van Rudi van Rudi de Brabandere en Paul Vandepitte. Van Landschoots synthese over ‘Sociale beweging en Vlaamse beweging’ uit 1993 in wat toen nog Wetenschappelijke Tijdingen heette, vormde daarvan een voorafspiegeling. In 2023 bracht hij de historische monografie Van Frontbeweging naar Frontpartij. De beginjaren van het politieke Vlaams-nationalisme (1916-1923) uit.

Waardering

Vanlandschoot werd bekroond met de Prijs van het West-Vlaams Verbond van Kringen voor Heemkunde (1978), de Franz Thiersprijs van de heemkundige kring De Roede van Tielt (1988), de Leon Elautprijs van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer (1998), de Ferdinand Snellaertprijs van de Vereniging van Vlaams-Nationale Auteurs Vereniging van Vlaams-Nationale Auteurs
De Vereniging van Vlaams-Nationale Auteurs (1976) verenigde Vlaamsgezinde auteurs en uitgevers. Ze had eigen uitgaven en eigen prijzen. Lees meer (2003) en de Cultuurprijs van de Stad Tielt (1998). In 2021 ontving hij de Orde van de Vlaamse Leeuw Orde van de Vlaamse Leeuw
De Orde van de Vlaamse Leeuw is een Vlaamse onderscheiding die wordt uitgereikt door de gelijknamige vereniging. Lees meer , die hem werd uitgereikt in het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer , waar Hugo Verriest ooit de leraar was van Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer . In 2023 werd Vanlandschoot naar aanleiding van zijn 90ste verjaardag zowel in Tielt als in Alveringem gehuldigd.