La Patrie

Publicatie
Sam Van Clemen (2024, aanvulling), Nico Wouters (1998)

La Patrie (1848-1940) was een katholiek Brugs blad, dat tot de Eerste Wereldoorlog als Franstalige spreekbuis van de katholieke partij fungeerde en vanaf het interbellum een gematigd Vlaamsgezind standpunt innam.

Volledige titel
La Patrie
Periode
1 mei 1848 -
1940
Leestijd: 3 minuten

La Patrie was een katholiek Brugs dagblad, dat verscheen van 1 mei 1848 tot 11 mei 1940 en als opvolger beschouwd werd van Le Nouvelliste des Flandres.

Hoewel Rombout Boeteman-Janssens eigenaar was, hadden Jean-Baptist Malou (latere bisschop van Brugge) en kanunnik Jean Scherpereel de feitelijke leiding over het blad. Als hoofdredacteur was de Gentse journalist en taalkundige Pierre Lebrocquy Lebrocquy, Pierre
Pierre Lebrocquy (1797-1864) was hoofdredacteur van verschillende orangistische kranten. In 1846 was hij korte tijd hoogleraar Germaanse taalkunde in Gent. Daarna keerde hij terug naar de... Lees meer
aangesteld voor een periode van drie jaar.

Tot de Eerste Wereldoorlog

La Patrie kende een moeilijke start en Malou en Scherpereel namen steeds meer de touwtjes in handen. Boeteman wilde zowel La Patrie als Standaerd van Vlaenderen Standaerd van Vlaenderen
De Standaerd van Vlaanderen verscheen in Brugge en was de eerste Nederlandstalige Belgische krant (1829-1898). Ze wees de verfransing van Vlaanderen af en stimuleerde het Vlaamse culturel... Lees meer
verkopen en knoopte gesprekken aan met de Gentse journalist Armand Neut. Uiteindelijk was het niet Neut, maar het bisdom dat op 10 december 1851 eigenaar werd van beide kranten. Neut stond aan het hoofd.

Tussen 1852 en 1884 was Neut de redacteur, eigenaar en uitgever; daarna volgde zijn zoon Edouard hem op, nog later diens zoon Edmond. Onder hun leiding verwierf La Patrie internationale uitstraling. Voor 1914 verdedigde het blad, als Franstalige spreekbuis van de katholieke partij Katholieke partij
De katholieke partij, later CVP (vanaf 1945) en CD&V (vanaf 2001) speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de Vlaamse beweging. De partij had een belangrijk aandeel in onder m... Lees meer
, het unionisme en was het een tegenstander van de Vlaamse beweging

Interbellum

In oktober 1919 werd E. Neut gedwongen ontslag te nemen. Zijn conservatieve opvattingen botsten met het sociaal-progressieve profiel van de naoorlogse katholieke partij in Brugge. Na het vertrek van Neut werd Gustaaf Stock Stock, Gustaaf
De Vlaamsgezinde Bruggeling Gustaaf Stock (1862-1924) sympathiseerde aanvankelijk met het daensisme, maar slot zich later aan bij de katholiek partij. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij d... Lees meer
de hoofdredacteur. Onder diens leiding volgde La Patrie een gematigd Vlaamsgezinde lijn, vanuit de overtuiging dat het Nederlands het enige adequate contactmiddel was tussen verschillende sociale klassen in Vlaanderen. In de loop van 1923 werd de periodiciteit veranderd van dagelijks naar halfwekelijks.

In de tweede helft van de jaren 1920 werd La Patrie een weekblad. Het voerde hevige polemieken met het liberale blad Journal de Bruges en met Pourquoi Pas?. La Patrie pleitte voor een vorm van amnestie Amnestie
Lees meer
, steunde Frans van Cauwelaert Van Cauwelaert, Frans
Frans van Cauwelaert (1880-1961) was een Vlaamsgezinde katholieke politicus, die een hoofdrol speelde in de vernederlandsing van het openbare leven in Vlaanderen. Van Cauwelaert lag in 19... Lees meer
, keerde zich af van de Frontpartij Het Vlaamsche Front
Het Vlaamsche Front was een Vlaams-nationalistische partij, die werd opgericht in 1919 en ook bekend stond onder de couranter gebruikte officieuze benaming Frontpartij. Gesticht als een ... Lees meer
.

Vanaf 1922 verscheen een Nederlandstalige tegenhanger onder de naam Het Belfort Het Belfort
Het Belfort was een Vlaams katholiek tijdschrift ‘toegewijd aan Letteren, Wetenschap en Kunst’. Het verscheen van 1886 tot 1899. Lees meer
, hoofdzakelijk geleid door kanunnik Achiel Logghe Logghe, Achiel
Achiel Logghe (1878-1965) was een sociaal en flamingantisch geïnspireerde priester, die een actieve rol speelde in de christelijke arbeidersbeweging. Lees meer
. Toen de conservatieve katholieke politicus Joseph Schramme een dissident ‘ franskiljons Franskiljon
'Franskiljon' is in het traditionele flamingantische discours de benaming van een voorstander en bevorderaar van de verfransing in Vlaanderen. Het begrip kenmerkt iemand die overtuigd is ... Lees meer
’ blad oprichtte, La Flandre Maritime, ontstond een felle strijd tussen beide bladen. In mei 1940 hield La Patrie door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer
op met te verschijnen.

Literatuur

– R. van Eenoo, De Pers te Brugge 1792-1914, 1961.
– E. Voordeckers, Bijdrage tot de geschiedenis van de Gentse pers. Repertorium 1667-1914, 1965.
– R. van Eenoo, De initiatieven op persgebied van de Westvlaamse bisschoppen (1834-1852), in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, 1970, nr. 1, pp. 55-99.
– A. van den Abeele, Inventaris van Brugse drukkers en uitgevers, 1830-1914, in: Brugs Ommeland, 2001.

Suggestie doorgeven

1998: Nico Wouters

2024: Sam Van Clemen

Databanken
Digitaal

Inhoudstafel