Axters, Jozef

Persoon
Sandra Maes (2023, aanvulling), Sandra Maes (1998)

Jozef Axters (1850-1913) was een Vlaamse Rooms-katholieke priester en jezuïet en maakte deel uit van de blauwvoeterijbeweging. Hij behoorde tot de kring rond Hugo Verriest en was leraar van Albrecht Rodenbach in het Klein Seminarie van Roeselare.

Geboorte
Brugge, 13 januari 1850
Overlijden
Gent, 19 december 1913
Leestijd: 3 minuten

Jozef Axters richtte in zijn retoricajaar aan het Sint-Lodewijkscollege de Brugse Studentenkring op (1868-1869), een vereniging die toneel in de volkstaal bracht. Zijn klastitularis, Leonardus L. de Bo De Bo, Leonardus
Leonard-Lodewijk de Bo (1826-1885) was een priester, jarenlang leraar aan het Sint-Lodewijkscollege in Brugge en overleden als pastoor-deken van Poperinge. Hij was lexicoloog van het West... Lees meer
, bracht hem de liefde voor de West-Vlaamse taal bij. Waarschijnlijk kwam Axters via De Bo in contact met Guido Gezelle Gezelle, Guido
Guido Gezelle (1830-1899) was een Vlaamse priester die de Vlaamse volkstaal verdedigde binnen het algemeen Nederlands. Hij verwierf grote bekendheid als lyrisch dichter van religieuze nat... Lees meer
.

Axters verbleef als student ook één schooljaar (1869) in het Klein Seminarie van Roeselare Klein Seminarie van Roeselaere
In het Klein Seminarie van Roeselare, opgericht in 1806, liepen tal van belangrijke figuren uit de Vlaamse beweging school of gaven er les (Gezelle, Verriest, Rodenbach). In 1875 ontstond... Lees meer
waar hij samen met Karel Blancke Blancke, Karel
Karel Blancke (1849-1934) was een Vlaamsgezinde kapelaan en medewerker van De Vlaamsche Vlagge. Na de bisschoppelijke veroordeling van het Vlaams-nationalisme trok hij zich evenwel uit de... Lees meer
en Zeger (Victor) Maelfait Maelfait, Zeger
Zeger Maelfait (1850-1913) stichtte, samen met Amaat Vyncke, de Gilde der Westvlaamsche Gebroeders, in de schoot waarvan de katholiek-Vlaamsgezinde Almanak voor de leerende jeugd van Vlaa... Lees meer
het opvolgend jaar wijsbegeerte volgde voor ze aan hun priesteropleiding in Brugge begonnen. Daar maakte hij nog Hugo Verriest Verriest, Hugo
De Vlaamsgezinde en progressieve priester en letterkundige Hugo Verriest (1840-1922) was een van de belangrijkste intellectuele inspirators van de katholieke flamingantische scholieren- e... Lees meer
mee als collegeleraar. Men spreekt dan ook over de ‘pré-Rodenbach’ generatie.

Een jaar voor zijn priesterwijding (1874) keerde hij terug naar het Klein Seminarie van Roeselare als hulpstudiemeester en leraar wiskunde. Hij behoorde er tot de leerkrachtenkring rond Hugo Verriest en bracht zijn leerlingen flamingantische Flamingant
Flamingantisme is een term die met verschillende betekenissen wordt toegekend aan actoren binnen de Vlaamse beweging en het Vlaams nationalisme. Lees meer
gevoelens bij. Zo zou hij de avond voor De Groote Stooringe (1875) het schilderen van strijdlustige opschriften oogluikend hebben toegelaten. Hij had vooral een grote invloed op Albrecht Rodenbach Rodenbach, Albrecht
Albrecht Rodenbach (1856-1880) was een West-Vlaams studentenleider en dichter, die een sleutelrol speelde in het ontstaan van de Blauwvoeterij en de katholieke Vlaamse studentenbeweging. ... Lees meer
, die aan hem zijn Lied der Vlaamsche zonen opdroeg (‘aan u die ons raad- en leidsman was’). Axters was net als andere leerkrachten aan het Klein Seminarie ook actief in het Zouavenleger en droeg er de graad van luitenant-kolonel in 1876.

Als gevolg van zijn Vlaamsgezindheid en goed contact met Hugo Verrriest, werd Axters samen met Alfons van Hee Van Hee, Alfons
Alfons Van Hee (1846 – 1903) was een Vlaamse Rooms-katholieke priester. Hij maakte deel uit van de blauwvoeterijbeweging, was leraar aan het Klein Seminarie van Roeselare en bevriend met ... Lees meer
in april 1876 ontslagen en overgeplaatst naar het gymnasium in Moeskroen. In 1875 was hij al lid geworden van de Westvlaamsche Gilde Westvlaamsche Gilde
De Westvlaamsche Gilde werd opgericht op 20 oktober 1873 door de Brugse seminaristen Amaat Vyncke en Zeger Maelfait. Ze lanceerde in 1875 de Almanak voor de leerende jeugd van Vlaanderen ... Lees meer
en werd hij tot penningmeester aangesteld. Hij maakte de omvorming mee tot Vlaggegilde en kwam zo ook in de redactie van De Vlaamsche Vlagge De Vlaamsche Vlagge (1875-1933)
De Vlaamsche Vlagge (1875-1933) was een West-Vlaams scholieren- en studententijdschrift onder wisselende redactie van seminaristen, universiteitsstudenten en priester-leraars. Het ademde ... Lees meer
terecht. Op die manier bleef hij de blauwvoeterij Blauwvoeterij
Blauwvoeterij is de benaming voor de eerste fase van de katholieke Vlaamse studentenbeweging, vanaf de ‘Groote Stooringe’ in 1875 in het Klein Seminarie van Roeselare tot omstreeks 1880, ... Lees meer
verder steunen.

Omdat hij in 1879 als novice toetrad tot de jezuïeten in Drongen stopte hij zijn activiteiten voor de Gilde. Hij bleef contact houden met zijn Vlaamsgezinde vrienden en vooral met Rodenbach, die hem om raad en steun bleef vragen. Na zijn kloostergeloften woonde hij op diverse plaatsen (Leuven, Charleroi, Drongen of Namen).

Literatuur

– St. G. Axters, Jozef Axters. Een oudere vriend van A. Rodenbach, in: Biekorf, jg. 61, 1960, nr. 11, pp. 446-452.
– L. en L. Vos-Gevers, Dat volk moet herleven. Het studententijdschrift De Vlaamsche Vlagge 1875-1933, 1976.
– M. Debruyne en L. Gevers, Kroniek van Albrecht Rodenbach, 1980.
– L. Pillen en J. Pollet, 175 jaar Klein Seminarie te Roeselare, 1982.
– J. Geldhof, 150 jaar Sint-Lodewijkscollege te Brugge, 1986.
– M. De Bruyne, De Rodenbachs van Roeselare, 1986.
– L. Gevers, Bewogen jeugd. Ontstaan en ontwikkeling van de katholieke Vlaamse studentenbeweging (1830-1894), 1987.
– R. Vanlandschoot, Albrecht Rodenbach. Biografie, 2002.
– R. Vanlandschoot, Hugo Verriest. Biografie, 2014.
– J. Bogaert, Ratte Vyncke en zijn wereld. Zoeaven, blauwvoeters, Kongo-ontdekkingsreizigers en Witte Paters, 2022.

Suggestie doorgeven

1998: Sandra Maes (pdf)

2023: Sandra Maes

Databanken

Inhoudstafel