Kuypers, Julien

Vernederlandsing

Julien Kuypers werd op 14 augustus 1892 geboren in Pepingen en overleed op 16 november 1967 in Vorst. Hij was de zoon van een hoofdonderwijzer en volgde een onderwijzersopleiding aan de normaalscholen in Gent en Brussel. Kuypers gaf enige tijd les in Brussel, en volgde ondertussen colleges aan de Université libre de Bruxelles. In 1915 werd hij regent Frans in Tienen.

In 1920 werd Kuypers door minister van Kunsten en Wetenschappen Jules Destrée Destrée, Jules
Lees meer aangeworven als vertaler en benoemd tot onderbureauchef. Daarmee was Kuypers’ carrière gelanceerd. Vanuit het ministerie maakte Kuypers in 1923 de eerste gedeeltelijke vernederlandsing mee van de Gentse Rijksuniversiteit: de zogenaamde ‘Nolf-barak’ (zie Hoger onderwijs Gent Hoger onderwijs in Gent
Met de vernederlandsing in 1930 als hoogtepunt is de Gentse universiteit een belangrijk strijdpunt geweest in de Vlaamse beweging. Van het Latijn uit 1817 tot het Engels van vandaag: het ... Lees meer ). Onder Destrée en later in 1925 als rechterhand van Camille Huysmans Huysmans, Camille
Camille Huysmans (1871-1968) was een Vlaamsgezinde socialistische politicus, die van 1933 tot 1940 burgemeester van Antwerpen was, tweemaal een ministerpositie bekleedde en een jaar lang ... Lees meer , werd Kuypers eerst tot inspecteur en daarna tot directeur benoemd van het bestuur van de normaalscholen. In deze hoedanigheid was hij intensief betrokken bij belangrijke onderwijshervormingen zoals de vernederlandsing van het lager en middelbaar onderwijs Middelbaar onderwijs
De geschiedenis van het middelbaar onderwijs is nauw verweven met die van de Vlaamse beweging. Tot diep in de 20ste eeuw bleef de middelbare school een grotendeels Franstalig bastion van ... Lees meer in de periode 1926-1927.

Cabinetard

In 1930 werd Kuypers door de Senaat aangesteld als lid van de Raad van beheer van het Nationaal Instituut voor Radio-omroep (NIR) (zie Radio Radio
Lees meer ). Hij zou vanaf 1937, toen hij benoemd werd tot voorzitter van het dagelijks bestuur, tot 1966 met de hoogste functies binnen het NIR (latere BRT-RTB) worden belast. Kuypers nam ook de internationale omroepsamenwerking ter harte, hij werd voorzitter van de Union internationale de Radiodiffusion in 1949.

Intussen bleef Kuypers actief op het departement Onderwijs en zetelde hij in verschillende kabinetten. Na zijn periode als poulain van Huysmans, werd hij kabinetschef bij verschillende socialistische ministers: Hendrik de Man De Man, Hendrik
Lees meer , Eugène Soudan Soudan, Eugène
Eugène Soudan (1880-1960) was een advocaat, hoogleraar en socialistisch politicus. Hij was burgemeester van Ronse, Kamerlid en bekleedde meerdere ministerfuncties. Hij besteedde aandacht ... Lees meer , August Balthazar Balthazar, August
De Vlaamsgezinde socialist August Balthazar (1893-1952) was tijdens het interbellum een van de sterkhouders van de Belgische Werkliedenpartij in Gent. Van 1938 tot 1944 was hij minister.... Lees meer , Edgard Blancquaert Blancquaert, Edgard
Edgard Blancquaert (1894-1964) was een neerlandicus die zich inspande voor de verspreiding van het Algemeen Nederlands. Hij ontpopte zich als antifascistische flamingant. Lees meer en, na de Tweede Wereldoorlog Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog werd in Vlaanderen getekend door de onvoorwaardelijke collaboratie van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). De samenwerking met de bezetter en de bestraffing erva... Lees meer , Leo Collard (1902-1981).

Bij het uitbreken van Tweede Wereldoorlog volgde Kuypers de regering naar Frankrijk en organiseerde hij er de ravitaillering en inkwartiering alsook het onderwijs voor de kinderen van de vele uitgeweken Belgen. Op vraag van de Belgische regering keerde hij op 11 juli 1940 terug naar Brussel. Nadat hij door de Duitse bezetter was ontzet uit zijn functie van bestuursdirecteur van het onderwijsdepartement, was Kuypers tijdens de oorlogsjaren samen met Jan Boon Boon, Jan
Jan Boon (1898-1960) was tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken bij het activisme. Later was hij hoofdredacteur van De Standaard. Van 1939 tot aan zijn overlijden had hij de leiding van... Lees meer betrokken bij het opzetten van geheime zenders en het verzorgen van de contacten met de regering in Londen. Op 1 september 1944 werd hij door de regering in ballingschap met terugwerkende kracht benoemd tot secretaris-generaal van het ministerie voor Onderwijs en Wetenschappen.

Voor de brand die in 1953 uitbrak in de gebouwen van het ministerie van Onderwijs (Leuvensestraat) werd hij door een homogene CVP-regering ambtelijk verantwoordelijk gesteld en enkele maanden geschorst.

In 1954 werd hij opnieuw aangesteld als kabinetschef van Leo Collard en onder de socialistisch-liberale regering van Achille van Acker Van Acker, Achille
Achille van Acker (1898-1975) was een socialistische politicus uit Brugge, die in het begin van zijn carrière een tijdlang lid was van de Frontbeweging. Na de Tweede Wereldoorlog bekleedd... Lees meer was hij intensief betrokken bij de reorganisatie van de onderwijswetgeving die in 1955-1956 aanleiding gaf tot de schoolstrijd. Ten slotte werd hij door Van Acker benoemd tot buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister voor de buitenlandse culturele betrekkingen, een functie die hij tot 1962 zou blijven waarnemen. In die hoedanigheid leidde hij verschillende internationale delegaties. Kuypers nam op internationaal vlak ook zitting in de eerste algemene conferentie van de Unesco te Parijs (1946), in de culturele commissie van de Raad van Europa in Straatsburg en in het Fonds culturel du Conseil de Coopération culturelle te Straatsburg (1962).

Culturele integratie tussen België en Nederland

Ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag werd Kuypers geloofd als een ‘Vlaamse Europeeër’. Zijn flamingantisme had hij meegenomen in de verschillende functies die hij had uitgeoefend. In het bijzonder het versterken van de Groot-Nederland Groot-Nederland
Groot-Nederland is een politiek en cultureel begrip dat respectievelijk staat voor een staatkundige vereniging van België of Vlaanderen met Nederland en de culturele en taalkundige samen... Lees meer se betrekkingen en de vernederlandsing van het onderwijs waren zijn streefdoelen.

Kuypers was een overtuigde socialistische militant, flamingant en aanhanger van de Groot-Nederlandse gedachte. Als promotor van de culturele integratie van Nederland Nederland
Nederland is met Vlaanderen verbonden door de economische infrastructuur, de taal en de geschiedenis. Vanaf eind 18de eeuw kreeg die verbondenheid in taal en cultuur op uiteenlopende mani... Lees meer en Vlaanderen behoorde hij al in 1927 tot de medeopstellers van het Intellectueel Accoord met Nederland. Op het eerste Vlaamsch Socialistisch Congres op 20 en 21 maart 1937 stelde hij een plan voor om door de splitsing van het ministerie van Openbaar Onderwijs de culturele autonomie te verwezenlijken. In 1946 stelde hij zelf de tekst op voor het eerste Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag
Het Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag regelde van 1946 tot 1995 de politieke en ambtelijke samenwerking tussen enerzijds Nederland en anderzijds België, en vooral Vlaanderen. Lees meer en werd hij tevens voorzitter van de uitvoerende commissie. Hij nam het initiatief tot de Belgisch-Nederlandse Conferentie der Nederlandse Letteren in 1951 en ijverde jarenlang voor culturele integratie en het oprichten van een gemeenschappelijke Hoge Raad voor de Nederlandse Cultuur. In 1963 pleitte hij opnieuw voor een doeltreffende culturele integratie als voorzitter van het groots opgezet Nederlands Congres Nederlandse Congressen
De Nederlandse Congressen waren gemeenschappelijke (culturele) ontmoetingen van Vlamingen en Nederlanders in Vlaanderen en Nederland die met onderbrekingen werden georganiseerd sinds 1849... Lees meer in Antwerpen en in 1964 zat hij een internationale werkgroep van historici voor die de viering van honderd jaar socialisme voorbereide.

Literaire en culturele activiteiten

Kuypers behoorde in 1923 tot de medeoprichters van de Vlaamse Club voor Kunsten, Wetenschappen en Letteren Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren
De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren werd op 5 juli 1923 als pluralistische vereniging opgericht. Het wilde de verzuiling in het Vlaamse gemeenschapsleven doorbreken en zo e... Lees meer te Brussel en werd in 1932 voorzitter van deze organisatie. Kuypers zetelde ook in het bestuur van de Vlaamse Vereniging van Letterkundigen Vereniging van Vlaamse Letterkundigen
De Vereniging van Vlaamse Letterkundigen (VVL), opgericht in 1907 te Antwerpen, pleitte voor culturele toenadering tussen Noord en Zuid. Tijdens de Eerste Wereldoorlog ontstonden interne... Lees meer (1925) en was lid van het meer informele, in Brussel gevestigde literaire cenakel, de Mijolclub Mijolclub
De Mijolclub was een informeel Brussels genootschap van Vlaamse schrijvers en kunstenaars dat omstreeks 1912 ontstond rond de figuur van auteur Herman Teirlinck. Lees meer . In het Brusselse letterkundige milieu stond hij dicht bij August Vermeylen Vermeylen, August
August Vermeylen (1872-1945) was een schrijver, literatuur- en kunsthistoricus, en socialistisch senator. In het tijdschrift Van Nu en Straks, waarvan hij de leiding had, publiceerde hij ... Lees meer en Herman Teirlinck Teirlinck, Herman
Lees meer . Kuypers publiceerde literair-historische monografieën over het tijdschrift Van Nu en Straks Van Nu en Straks
Van Nu en Straks (1893-1901) was een literair en cultureel tijdschrift, dat voor Vlaanderen vernieuwend was doordat het aansloot bij internationale eigentijdse denkrichtingen zoals het an... Lees meer (1921) en over Herman Teirlinck (1923) en raakte na de Tweede Wereldoorlog betrokken bij het Nieuw Vlaams Tijdschrift Nieuw Vlaams Tijdschrift (NVT)
Lees meer dat door Vermeylen en Teirlinck gelanceerd werd. Hij leidde zelfs aan het einde van zijn leven een tijdlang de redactie van het NVT. Sinds 1947 werd Kuypers in opvolging van Vermeylen ook lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
De Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde (KANTL, 1886) is een instelling die zich in de loop van haar geschiedenis heeft ingezet zowel voor taalculturele, -wetenschappeli... Lees meer (KANTL). In 1953 werd hij voorzitter van de KANTL. Tot aan zijn dood blijf hij aan deze organisatie verbonden.

Kuypers schreef daarnaast essays en een beperkt romanoeuvre, maar het meest invloedrijk waren wellicht zijn vaak herdrukte en heruitgegeven schoolboeken met bloemlezingen van de Nederlandse literatuur Literatuur
De literatuur heeft een cruciale rol gespeeld in het ontstaan van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd en ook in de daaropvolgende fasen van de Vlaamse natiewording zijn schrijvers vaak richting... Lees meer die verschenen onder de titel De gouden poort.